KARAÇİ (AA) - AAMİR LATİF - Pakistan, ABD'nin yeni Afganistan stratejisine karşılık vermek için aralarında Türkiye'nin de olduğu ülkelerle temasa geçti.

ABD Başkanı Donald Trump, 21 Ağustos'ta Virginia'daki Fort Myer askeri üssünde yaptığı konuşmada, ABD'nin Afganistan'dan hızlı şekilde çekilmesinin "öngörülebilir ve kabul edilemez" sonuçlarını önlemek için mücadeleyi sürdürmeleri gerektiğini belirtmiş ve Pakistan'ın "terörist örgütlere sığınacak liman" sağladığına dair iddialarda bulunmuştu.

Pakistan Dışişleri Bakanlığından adının açıklanmasını istemeyen bir üst düzey yetkili, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Trump yönetiminin cepheleşmeye daha çok sürükleyen yaklaşımı karşısında Pakistan'a desteği genişletmek için Türkiye, Rusya, Çin ve İran ile temas kurulduğunu belirtti.

Yetkili, "ABD'nin, Afganistan'da daha fazla Hindistan rolü arayan sözde güney Asya stratejisi, bize buna karşı koymamız için yeni bölgesel iş birliği dışında başka bir seçenek bırakmadı. Pakistan, sadece İslamabad'a karşı değil, dört bölgesel gücün çıkarına karşı olan bu stratejiye karşı koymak için Rusya, Çin, İran ve Türkiye ile temas halinde." ifadelerini kullandı.

Dışişleri yetkilisi, Çinli ve Rus yetkililerin Pakistan'ın terörle mücadele çabalarına destekleyici açıklamalarının, İslamabad'ın başka yerlerde destek kazandığının kanıtı olduğunu söyledi.

İlk temasların yapıldığını kaydeden yetkili, bu ülkelerin liderlerinden olumlu sinyaller alındığına dikkati çekti.

Pakistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nafees Zakaria da Dışişleri Bakanı Havaca Muhammed Asif'in cuma günü Çin'e, ardından da ay ortasında Moskova, Tahran ve Ankara'ya ziyarette bulunacağını açıkladı.

- Yeni bölgesel iş birliği

Bu arada bazı yerel araştırmacılar da ABD'nin yeni stratejisi ve Pakistan'ın daha önce pek görülmemiş tepkisinin ardından bölgede yeni siyasi ve stratejik ortaklıklar olacağını öngörüyor.

Araştırmacılar, özellikle Çin ile ekonomik bağları geliştirme ve Moskova ile diplomatik ve askeri alışverişi artırmanın ülkenin iyiliğine olacağı görüşünde.

Siyasi araştırmacı Jabbar Khattak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bence, Trump bu stratejiyi birkaç yıl önce açıklasaydı gerçek bir strateji olmaktan ziyade zorlama bir taktik olurdu, bu da işlerdi." değerlendirmesinde bulundu.

Khattak, ancak Çin'in Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru'yla (CPEC) bağlantılı olarak Pakistan'da artan ekonomik çıkarları ile Pakistan'ın önceden düşman olduğu Rusya ile askeri bağlarını güçlendirilmesi gibi yakın gelişmelerin bölgesel dinamiği tamamen değiştirdiğini vurguladı.

Diğer bölgesel güçlerle daha gelişmiş bağlantıların yanı sıra Pakistan hükümeti Afganistan'a giden ikmal rotalarının çoğunu kontrol ediyor. ABD'nin, bu rotalara, yeni stratejisinin desteklenmesinde ihtiyaç duyulacağı tahmin ediliyor.

Asker sayısının artırılmasının ikmalin de artırılmasını gerektirdiğini hatırlatan Khattak, Afganistan'a Pakistan dışında uygun bir ikmal yolu bulunmadığını vurguladı.

Khattak, Pakistan'ın elindeki kozları iyi kullanarak Afganistan ve bölgedeki son gelişmeler noktasında önemini koruduğunu ifade etti.

"ABD'nin önerdiği stratejiye tepki bu nedenle bu kadar sertti ve sadece Washington için değil İslamabad'daki birçok kişi için de beklenmedikti." diyen Khattak, İslamabad'ı okuyamayan ABD yönetiminin bu tepkiyi beklemediğini, Trump'ın 11 Eylül'deki terör saldırılarının ardından olduğu gibi Pakistan'ın tehditlerine boyun eğmesini beklediğini aktardı.

Khattak, "Ancak Trump, bazı şeylerin değiştiğini unuttu. Artık tek kutuplu bir dünya bulunmuyor." dedi.

- Çin'in artan rolü

Pakistan'ın eski Kabil büyükelçilerinden Rüstem Şah Mohmand, Pekin yönetiminin gelecek süreçte Afganistan'da daha büyük rol üstleneceğini düşünüyor.

Mohmand, "Çin'in yakın gelecekte Afganistan'a yönelik çıkış yolunu göstereceğine inanıyorum çünkü savaştan zarar gören Afganistan'a barış gelmesi Çin'in milyarlarca dolarlık Kuşak ve Yol Projesi için hayati önem taşıyor." yorumunu yaptı.

Trump'ın Afganistan'da Hindistan'a daha geniş bir rol verme arayışında olan stratejisinin Pakistan'ı Çin'e yaklaştıracağını savunan Mohmand, Trump'ın eski taktikleri yeniymiş gibi sunduğunu ancak İslamabad'ın bu tür tehditlere alışık olduğunu ifade etti.

Kabil'de ‎2002-2005 yıllarında büyükelçilik görevini üstlenen Mohmand, "ABD, 2002'den beri Pakistan'a karşı ödül-ceza politikası yürütüyor. Yeni politikada, açıklanmasındaki kaba tavır dışında hiçbir yenilik yok. Afganistan'da 100 binden fazla yabancı askerin zapt edemediği isyanı, 4 bin yeni askerin bastırabileceğini düşünmek mantıklı değil." değerlendirmesinde bulundu.

Pakistan'ın Afgan Taliban'ı üzerinde hakimiyeti bulunduğuna dair görüşlere şiddetle karşı çıkan Mohmand, "Bu yanlış bir izlenim. Afgan Taliban'ı, baskı altında sadakatini değiştirebildiğini ve de ABD'ye karşı direnemediğini düşündüğü için İslamabad'a artık güvenmiyor ancak Afgan Talibanı, bölgede önemli çıkarları bulunan aynı zamanda ABD'ye karşı koyma potansiyeli ve gücü bulunan Çin'le muhatap olurken daha rahat olacaktır." şeklinde konuştu.

Washington yönetiminin bunun farkında olduğunu, buna rağmen Pakistan'ı, Taliban'dan ayrı hareket eden ve Pakistan'ın güvenlik kuruluşlarıyla bağı bulunduğu söylenen Hakkani terör ağıyla uğraşmaya yönelttiğini belirten Mohmand, "Bu da orantısız bir yaklaşım. ABD kuvvetleri Hakkani grubu üyelerini ya da Taliban militanlarını hiç Afganistan'da ya da Afganistan'a geçerken yakaladı ya da öldürdü mü?" dedi.

Bu sorunun cevabının "hayır" olacağını dile getiren Mohmand, aksinin olması halinde ABD ya da Afgan hükümetinin bunları dünya medyasına sunacağını söyledi.

AA