WASHINGTON (AA) - ABD'deki Ortadoğu uzmanları, Washington yönetiminin İsrail-Filistin sorununda "taraf" olduğu ve ABD Başkanı Donald Trump ile Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas arasında yapılacak görüşmeden Ortadoğu barışına katkı sağlayacak bir sonucun çıkmasının çok zayıf ihtimal olduğu görüşünde birleşti.

Trump ile Abbas arasında Beyaz Saray'da yapılacak görüşmelerden İsrail-Filistin sorunu ve Ortadoğu barışına yönelik ne tür sonuçlar çıkacağı, gerek Filistin gerek İsrail tarafında merakla bekleniyor.

Seçim kampanyası döneminde güçlü İsrail yanlısı mesajlarıyla dikkat çeken ve Tel Aviv'deki ABD Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma sinyali veren Trump, 20 Ocak'ta görevi devraldıktan sonra İsrail-Filistin konusunda iki tarafa da mesajlar vermeye başladı ve en azından şimdilik elçiliğin taşınması projesini beklemeye aldı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu 15 Şubat'ta Beyaz Saray'da ağırlayan Trump, hem kişisel söylemi hem de İsrail ile ilişkili yakın çalışma ekibi açısından oldukça güçlü bir İsrail yanlısı çizgi takip ediyor.

Bu ortamda Mahmud Abbas'ı Washington'a davet eden Trump'ın Ortadoğu barışı için ne tür açılımlar yapabileceğine ilişkin farklı değerlendirmelerde bulunuluyor.

- "ABD yönetiminin İsrail politikası değişmedi"

Denver Üniversitesinde Uluslararası İlişkiler Profesörü olan, Ortadoğu Çalışmaları Merkezi Başkanı Nadir Haşimi, AA muhabirine verdiği mülakatta, Trump-Abbas görüşmesine dair büyük beklenti içinde olmamak gerektiğini ifade etti.

"Bu ziyaretten fazla bir şey beklenmemesi gerektiğini ve ABD yönetiminin İsrail konusunda bir politika değişikliğine gitmediğini düşünüyorum. Bu ziyaretle Trump, iki taraf arasında bir denge kurmaya çalıştığı izlenimini vermeye çalışıyor." diyen Haşimi, Barack Obama döneminden Trump'a, ABD'nin İsrail politikasında somut ve ciddi değişiklik olmadığını belirtti.

- "Bu görüşme esasen sembolik"

Obama'nın son günlerindeki bazı adımlarının gerçekçi bir İsrail politikası değişikliği olmadığının altını çizen Haşimi, aynı "korumacı" yaklaşımın yeni yönetimde de devam ettiğini söyledi.

Haşimi, "Bu konuda Trump yönetiminin birtakım açıklamalarıyla ne olursa olsun gerçekte ABD'nin çok güçlü bir şekilde İsrail'e verdiği desteği sürdürdüğünü göreceğiz. O yüzden bu buluşmanın esasen sembolik olduğunu düşünüyorum." yorumunu yaptı.

ABD Büyükelçiliğinin taşınması ve iki devletli çözüm gibi kritik konularla ilgili bugünkü görüşmeden herhangi bir somut karar çıkmasının beklenmemesi gerektiğine işaret eden Haşimi, ABD'nin iki tarafla da iletişimini sürdüren büyük bir güç olarak kalmaya çalıştığını ancak günün sonunda İsrail yanlısı kararlara imza atmaya devam edeceği savundu.

- Abbas'ın önündeki engeller

Dış İlişkiler Konseyi Ortadoğu Çalışmaları Kıdemli Uzmanı Robert Danin de AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Abbas'ın önünde Trump ile Ortadoğu barışı anlamında hala bir şans olabileceğini ancak şu aşamada bunun çok somut bir altyapısının oluşmadığını dile getirdi.

Daha önce 2008 ve 2014 yıllarında önüne barış süreci taslakları gelen Abbas'ın her ikisinde de doğrudan evet veya hayır demediğini kaydeden Danin, şu anda da bu durumun pek değişmediğine işaret etti.

Abbas'ın kapsamlı bir barış sürecine imza atmasının hem kendi siyasi pozisyonu hem de Gazze meselesinden dolayı kolay olmadığını ifade eden Danin, "Abbas, Filistin'deki engellere ve kendi müzakere tarihindeki olumsuzluklara rağmen bu sefer Başkan Trump'ı (barış süreci anlamında) ikna etmek zorunda." değerlendirmesini yaptı.

- Abbas nasıl hatırlanacak

Danin, 13 yıldır koltuğunda oturan Abbas'a karşı hem Hamas'tan hem de kendi yönetiminden zaman zaman sorgulayıcı seslerin yükseldiğini kaydederek bu zorluklar altında yapılan Washington ziyaretinden çok somut sonuç çıkmasının kolay olmayacağını vurguladı.

Abbas'ın yine de bir imkana sahip olduğunu vurgulayan Danin, şu yorumu yaptı:

"Abbas'ın şu soruya net bir cevap vermesi gerekiyor: Abbas, çatışmayı sona erdiren ve Filistin devletini kuran adam olarak mı hatırlanmak istiyor yoksa barışçıl şekilde İsrail'e ve uluslararası baskıya direnen ve Filistin'in tarihi haklarından bir karış taviz vermeyen milliyetçi bir lider olarak mı?"

California Berkeley Üniversitesinde Ortadoğu ve İslamofobi üzerine araştırmalar yapan Dr. Hatem Bazian da Filistinli mahkumların açlık grevi devam ederken Trump-Abbas görüşmesinin sadece "yaraya tuz basmak" olacağını söyledi.

- "Trump yönetiminin, Filistinlilerin ihtiyaçlarıyla ilgilenmesinde bir çıkarı yok"

Bazian, "Trump yönetiminin, Filistinlilerin ihtiyaçlarıyla ilgilenmesinde herhangi bir çıkarı yok. Filistin yönetiminin, 'Washington'ın işgali sona erdirmek gibi bir yaklaşımının olduğu' yönündeki kurgusal fikirden vazgeçme zamanı geldi." şeklinde konuştu.

Yeni yönetimin İsrail-Filistin sorunuyla ilgili tüm atamalarında seçtiği isimlerin oldukça güçlü, İsrail yanlısı kişiler olduğunu hatırlatan Bazian, bunun sadece İsrail için "daha fazla yeni yerleşim yeri" anlamına geleceği görüşünü dile getirdi.

Abbas'ın ziyaretinin, Ortadoğu barışından ziyade Filistin yönetiminin ABD'den aldığı ödemelerle ilgili olduğunu savunan Bazian, bu sebeple ziyaretten herhangi bir somut karar çıkmayacağını ifade etti.

AA