Suudi Arabistan-ABD ilişkilerinde "11 Eylül yasası" gerilimi

Suudi Arabistan-ABD ilişkilerinde "11 Eylül yasası" gerilimi

Suudi Arabistan Şura Meclisi Üyesi Cuma:"Yasanın onaylanması tamamen başkanlık seçimleriyle ilgili siyasi amaçlar taşıyor""Biz terörle mücadele eden bir ülkeyiz. Nasıl bununla suçlanabiliriz?"- Suudi Arabistanlı ekonomi uzmanı Ankeri:"Yasanın ABD ekonomis

RİYAD (AA) - FARİS KEREM - Suudi Arabistan'a 11 Eylül saldırılarından dolayı dava açılmasına imkan tanıyan yasa tasarının ABD Kongresi'nde ikinci kez kabul edilip yasalaşması iki ülke ilişkilerinde gerilime neden oldu. Suudi Arabistanlı siyasiler ve uzmanlar, yasanın onaylanmasında ABD'de yaklaşan başkanlık seçimlerinin etkili olduğunu ve ilişkilerin olumsuz etkileneceğini belirtti.

Suudi Arabistan Şura Meclisi Üyesi Fehd bin Cuma, AA muhabirine yaptığı açıklamada, resmi adı "Terörizmin Sponsorlarına Karşı Adalet Yasası" olan ve kısaca "11 Eylül yasası" olarak bilinen düzenlemeyle ilgili zamanlamaya dikkati çekti.

"Yasanın onaylanması tamamen başkanlık seçimleriyle ilgili siyasi amaçlar taşıyor. Demokratlar, gelecek seçimde oy kaybetmek istemiyor." diyen Cuma, beklenti farklı olsa söz konusu yasadan Suudi Arabistan aleyhine bir sonuç çıkarmanın mümkün olmadığını dile getirdi.

Yasanın doğrudan Suudi Arabistan'ı işaret etmediğini vurgulayan Cuma, "28 sayfalık yasa metninde hiçbir devletin adının geçmemesi Suudi Arabistan'ı aklıyor. Çünkü suçlu olduğuna dair herhangi bir delil yok." diye konuştu.

Suç işleyen her kişi ve devletin bundan bir çıkarı ya da ulaşmak istediği bir hedefi olduğunu söyleyen Cuma, "Suudi Arabistan'ın, 11 Eylül'de New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'ne saldırı düzenlenmesinde ne çıkarı olabilir? Biz terörle mücadele eden bir ülkeyiz. Nasıl bununla suçlanabiliriz?" ifadelerini kullandı.

Cuma, "terörist devlet" olmadığı için Suudi Arabistan'ın bu yasadan korkması için bir neden olmadığını belirterek, asıl terörist ve teröre verdiği destek verdiği bilinen devletlerin korkması gerektiğini ifade etti.

- "ABD ekonomisi olumsuz etkilenecek"

Suudi Arabistanlı ekonomi uzmanı Muhammed el-Ankeri de yasanın siyasi amaçlarla onaylandığı görüşünü paylaşarak, "Bu yasa, adliye koridorlarında avukatlar arasında dövüşten başka bir işe yaramayacak. Bize hiçbir sonucu olmayacak." dedi.

Asıl zararı Washington yönetiminin göreceğini belirten Ankeri, "Yasanın ABD ekonomisine olumsuz etkileri olacak." diye konuştu. Ankeri, bu etkilerin başında doların küresel piyasadaki istikrarsızlığı ve yatırımı tehdit eden yasalar nedeniyle ülkeye güvenin azalmasının geldiğini aktardı.

Yasanın Suudi Arabistan-ABD ilişkilerini de olumsuz etkileyeceğini öngören Ankeri, ancak bunun boyutu konusunda net bir değerlendirme için henüz erken olduğunu kaydetti.

- "Suudi Arabistan bu kanunla sarsılacak bir devlet değil"

Londra'da yayın yapan Suudi Arabistan destekli Şark'ul Evsat gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Selman ed-Duseri ise sosyal paylaşım sitesi Twitter'dan yaptığı açıklamada, "Suudi Arabistan, bu yasaya karşılık terörle mücadelede ABD ile işbirliğini dondurursa ne olacak? ABD, Suudi Arabistan olmadan terörle baş edebilir mi?" diye sordu.

Duseri, "Suudi Arabistan bu kanunla sarsılacak bir devlet değil. Yasa aslında küresel sistemde kaos oluşturuyor. Sonuçta ABD'nin de bölgede çıkarları var." ifadelerini kullandı.

ABD'deki Suudi Arabistan lobisine başkanlık eden Selman el-Ensari de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Riyad-Washington ilişkileri, daha önce bundan daha zor süreçlerden geçti. Bu, gerçek ve uygulanabilir bir yasa değil." değerlendirmesinde bulundu.

Ensari, "Uluslararası hukuktaki 'karşılıklılık ilkesi' uygulandığında, şahıslar ABD'yi dava edecek. Bu durumda da ABD, yasaya veda edecek. Aslında bu yasa kurşunsuz bir silah. Bizim bu noktada yaşanacak değişikliklerle mücadelede ciddiyetle hareket etmemiz gerek." ifadelerini kullandı.

- "Terörizmin Sponsorlarına Karşı Adalet Yasası"

ABD'de 11 Eylül saldırılarında hayatını kaybedenlerin ailelerine, Suudi Arabistan'a dava açma imkanı getiren yasa tasarısı, Kongre'nin iki kanadı Senato ve Temsilciler Meclisi'nde kabul edildikten sonra 23 Eylül'de ABD Başkanı Barack Obama tarafından veto edilmişti.

Ancak Kongre, yasanın arkasında durdu ve yeniden görüşülen tasarı geçen çarşamba günü önce Senato'da ardından da Temsilciler Meclisinde 3'te 2 çoğunlukla kabul edildi.

Başkanın ikinci kez veto hakkı bulunmadığı için kongreden geçerek yasalaşan ve kamuoyunda "11 Eylül yasası" olarak bilinen düzenleme Obama'nın başkanlığı döneminde veto yetkisini aşan ilk yasa oldu.

ABD kamuoyunda tartışmalara yol açan yasa, 11 Eylül saldırılarında hayatını kaybeden kişilerin ailelerinin saldırılarda Suudi yöneticilerin rolü olabileceği gerekçesiyle ABD mahkemelerinde dava açabilmesine imkan tanıyor.

Yabancı bir devletin Amerikan mahkemelerinde dokunulmazlığının kaldırılmasının ve "terörizme sponsorluk yaptığı iddia edilen" kişi ve kurumların Amerikan mahkemelerinde yargılanmasının önünü açan yasa ile artık ABD vatandaşları Suudi Arabistan yönetimine dava açabilecek.

- Suudi Arabistan'ın tepkisi

Yasa tasarısı ilk gündeme geldiğinde Riyad yönetimi, Washington'ı "Hazine bonoları dahil ABD'deki toplam 750 milyar dolarlık varlığını satmakla" tehdit etmişti.

Yasanın onaylanmasının ardından ise Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, karara tepki göstererek, bunun "uluslararası ilişkilerde büyük endişe kaynağı olduğu" değerlendirmesinde bulundu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, yasanın uygulanmasıyla uluslararası ilişkilerde etkin bir gelenek olan 'egemenliğin dokunulmazlığı' ilkesinin zayıflayacağı ve bu durumun ABD dahil bütün ülkeleri olumsuz etkileyeceği savunuldu.

AA

Kaynak:Haber Kaynağı

Etiketler :