BM'nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Suriye'de 4 yılı geride bırakan iç savaşa çözüm bulunması ve Cenevre Bildirisi'nin hayata geçirilebilmesi için BM öncülüğünde müzakere süreci başlatılmasını teklif etti.

BM Güvenlik Konseyi'ne brifing veren Mistura, Suriyeli taraflarla yaklaşık üç aydır yaptığı görüşmelerin sonucunda elde ettiği izlenimleri paylaştı.

Taraflar arasındaki en önemli problemin, Cenevre Bildirisi'nde yer alan "tam yetkili geçiş hükümeti" kurulması olduğunu dile getiren Mistura, bunun aşılması için Suriyeli taraflar arasında bir çalışma grubu oluşturarak müzakerelere başlamak istediklerini söyledi.

Müzakerelerin temel konularına ilişkin de bilgi veren Mistura, bunların temel olarak güvenlik konusu, siyasi ve anayasal konular, askeri konular ile kamu kurumlarının çalışması olduğunu belirtti.   

Toplantıda Konsey'e brifing veren Genel Sekreter Ban da, Mistura'nın görüşmeleri sonunda Suriye'de "tam yetkili geçiş hükümeti" kurulması konusunda tarafların ciddi ayrılıklarının olduğunu vurgulayarak, "Bu geçiş hükümeti muhaliflerin birinci önceliği ancak hükümet böyle bir yapının anayasaya aykırı olduğunu savunuyor. Bunlar aşılamayacak sorunlar değil. Bu amaçla Staffan de Mistura, Cenevre Bildirisi'nin tüm unsurlarının nasıl hayata geçirilebileceğini müzakere edecek bir siyasi süreç başlatmayı teklif ediyor" dedi. 

Bu hazırlık müzakerelerinin temel amacının, geçiş hükümeti ve terörizmle etkili mücadele konularının da yer aldığı Cenevre Bildirisi'nin uygulanması için Suriyeliler arasında anlaşmaya varılmasını sağlamak olduğunu belirten Ban, "Bu müzakereler sonucunda varılacak anlaşma ya da tavsiyeleri onaylamak için üst düzey uluslararası konferans düzenlemeye hazırım" ifadelerini kullandı.

- "Katliamlar için lisans olarak görülmesin"

Bu sürecin katliamları sürdürmek için lisans olarak görülmemesi ve istismar edilmemesi gerektiğini vurgulayan Ban, "BM Güvenlik Konseyi, Suriye'nin komşuları ve Suriye'deki tarafları destekleyenleri ülkeye yabancı savaşçı ve silah akımını önlemeye çağırıyorum"diye konuştu.

Suriye'deki felakete son vermenin başta Beşar Esed olmak üzere tüm Suriyeli taraflar ile uluslararası toplumun sorumluluğunda olduğunu dile getiren Ban, "Bugün ben ve Mistura hazırladığımız siyasi çözüm teklifini size sunuyoruz. Eğer destek vermezseniz, BMGK'nın uygulanabilir alternatifini dünyaya sunması gerekir" diye konuştu. 

Ban, uluslararası toplumun başarısızlığını da eleştirerek "4 yıllık katliamın ardından Suriye sorunu, uluslararası toplumdaki ihtilaf ve başarısızlığın utanç sembolü oldu" dedi.

- "Ölü sayısı en az 250 bin"-

Suriye'de ölü sayısının en az 250 bin olduğunu kaydeden Ban, vahşi suçların günlük olarak yaşandığını ve faillerinden hesap sorulmadığını ifade etti.

BM Güvenlik Konseyinin sorumluluğunu yerine getirmesi gerektiğini vurgulayan Ban, ülkede kontrolsüz geçiş süreci konusunda da uyararak, "Kimse Şam'da kaosa neden olacak kontrol dışı bir geçiş arzu etmez. Kimse Suriye'nin mezhep temelinde bölünmesini istemez" diye konuştu.

Suriyeli muhataplarının, ülkelerinin bölgesel vekalet savaşlarına sahne olmasından yakındıklarını ve bunun sadece Suriyeliler tarafından çözülemeyeceğini söylediklerini anlatan Ban Ki-mun, çözüm için uluslararası desteğe ihtiyaç bulunduğunu dile getirdi.

Toplantının ardından Genel Sekreter Ban ve Mistura, kapalı oturumda teklifin detaylarını BMGK üyeleriyle paylaştı.

AA