İSTANBUL (AA) - BERK ÖZKAN - İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Ormancılık Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Ergün Bacak, birçok su kuşu türünün yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirterek, "Maalesef ki sulak alanlarla beraber su kuşlarının sayısı da genel olarak oldukça azalmakta." dedi.

Her yıl yapılan Türkiye su kuşu sayımı, İstanbul Büyükçekmece'de Doğa Koruma Milli Parklar 1. Bölge Müdürlüğü ekipleri ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Ormancılık Meslek Yüksekokulu öğrencileri ile birlikte gerçekleştirildi.

Sayıma ilişkin bilgi veren Bacak, kış ortası su kuşu sayımları yaptıklarını kaydederek, "Kış aylarında uluslararası çapta yapılan su kuşlarıyla ilgili bir sayım bu. Kışın yapılmasının sebebi kışın kuşlar güneye doğru hareket ediyorlar. Kuzeyde, Kuzey Avrupa'da, Rusya'da üreyen kuşlar güneye doğru hareket ediyor. Orta Avrupa'ya, Kuzey Afrika'ya ve Anadolu'ya geliyorlar. Kuşların en pasif olduğu dönem bu dönem." şeklinde konuştu.

Bacak, bu sayımların, ocak ve şubat aylarında yapıldığını ve bu işlemlerin 1967 yılından beri gerçekleştiğini belirterek, "Biz de Türkiye olarak o zamandan bu yana düzenli olmasa da bu sayımları yapmaya çalışmışız. 2000'li yılların başından itibaren 'Biz yeteri kadar kuş gözlemcisine sahibiz, neden düzenli olarak yapmıyoruz bu işi' diyerek Türkiye'deki mümkün olan bütün sulak alanlarda su kuşlarını saymaya çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.

İstanbul'un kuş göçleri açısından dünyanın en önemli güzergahlarından biri olduğuna dikkati çeken Bacak, şöyle devam etti:

"Çünkü İstanbul'un farklı iklim yapıları ve denizi var. Ormanı ve kumul alanları var. Birçok habitat bir arada bulunuyor. Farklı kıtaları birbirine bağlıyor. Bu da kuşların tercih etmesine sebebiyet veriyor. Fakat biz yok etmek için çabalıyoruz. Kuşlar direniyor, biz 'Yok burada yaşayamazsınız.' diyoruz. İstanbul'da araştırmalarımıza göre 352 tür kuş var. Şu anda bu sayı 360'larda. Bakın her sene sayı artıyor. Ancak popülasyon azalıyor. Seneler önce İstanbul'da üreyen türlere bir bakıyorsunuz artık İstanbul'da üremiyor. Bazı türler artık göç ederken konacak alan bulamıyorlar. 2006 yılında tam 15 bin kaz saydık. 2006 yılından bu yana 13 senedir bu sayı 300-400'ü geçmedi, düşünün."

İstanbul'da kuş türü sayısının artmasını daha fazla gözlemci bulunmasına bağlayan Bacak, "Bu demek değil ki yeni beslenme alanları ve üreme alanları buluyorlar. Gözlemciler daha fazla olduğu için daha fazla tür görüyorlar. Fakat bunların yok olduklarını da görüyoruz. 15 senedir bu işi yapıyorum, kademe kademe azaldığını görüyorum." dedi.

- "Sulak alanlarımızı da kaybediyoruz"

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Ormancılık Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Ergün Bacak, sulak alanda beslenen ve üreyen ya da bu alanı bir şekilde kullanan ördek, balıkçıl, flamingo, pelikan, su tavukları ve kıyı kuşları olmak üzere birçok türü kayıt altına aldıklarını anlatarak, şunları kaydetti:

"Bazı türlerin popülasyonu o kadar kritik durumda ki... Bugün bir tepeli pelikan ile dik kuyruğu birer birer sayıyoruz çünkü dünya popülasyonu 10 bin, 20 bin civarı. Fakat popülasyonu daha fazla olan ve belirli alanlarda yoğunluk gösteren kuşları mümkünse beşer beşer, mümkün değilse kümeleştirerek sayıyoruz. Bazen 50'şer veya 100'er saydığımız oluyor. Niyetimiz bütün kuşları birebir sayabilmek değil. Bu mümkün ve gerçekçi değil. Yüzde 20'lerde hata oranı olduğu zaman başarı sergilemiş oluyoruz."

Su kuşlarının habitat kaybı, şehirleşme ve avcılık baskısı altında kaldığını vurgulayan Bacak, "Maalesef pek çok canlıda olduğu gibi sulak alanlarımızı da kaybediyoruz. Su kuşu geliyor, ürüyor ama ertesi sene o alanda bir bakıyor sazlıklar gitmiş. Ev yapılmış ya da sulak alan kökten temizlenmiş. Maalesef ki sulak alanlarla beraber su kuşlarının sayısı da genel olarak oldukça azalmakta. İnsanlarla beraber iyi korunup popülasyonu artan kuşlar da var ama bu o kadar azınlıkta ki." ifadelerini kullandı.

- "Kara çaylak artık İstanbul'da üremiyor"

"Bir tür yok oldu." diyebilmek için uzun yıllar geçmesi gerektiğine değinen Bacak, şu bilgileri verdi:

"Sayıları oldukça azalan türler var. Örneğin kara çaylak. İstanbul'da düzenli olarak üreyen, 1960-70'lerde tavuk besleyenlerin civcivlerini kaçıran bir türken artık sadece göç zamanı görülebiliyor. Artık üremiyor. Pasbaş patka türü son 10 yıla kadar İstanbul'daki bazı sulak alanlarda ürerken şu anda habitat kaybı ve avcılık baskısından dolayı artık görülmüyor bile. Kuş türlerinin en büyük yok olma sebebi habitat kaybı ve şehirleşmedir. Avcılık ve kimyasal atıkları da bunların ardından sayabiliriz."