HARTUM (AA) - MUHAMMED İBRAHİM - ABD'nin 20 yıldır uyguladığı ekonomik yaptırımları kaldırmasının ardından Sudan'ın özellikle Körfez bölgesinden yatırım beklentisi arttı.

Washington yönetimi, Sudan'a 1997'den bu yana uyguladığı yaptırımları 12 Ekim itibarıyla kaldırdığını açıkladı. Kararı memnuniyetle karşılayan Sudan hükümeti, ülkeye yabancı yatırım çekmek için çalışmalarını hızlandırdı.

Sudan Yatırım Bakan Yardımcısı Necmeddin İbrahim, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaptırımların kalkmasının ardından özellikle Körfez ülkeleriyle büyük yatırım anlaşmalarına ilişkin çalışmalar yürütüldüğünü söyledi. İbrahim, tarım, madencilik, hizmet sektörü gibi çeşitli alanlarda önemli yatırımlar beklediklerini belirtti.

Sudan hükümeti bu kapsamda yeni duyurduğu beş yıllık kalkınma planı çerçevesinde yabancı yatırımcılara güven veren adımların atıldığını bildirdi.

- Sudan'a yönelik Körfez yatırımları

Aslında Körfez bölgesi, ABD'nin yaptırım uyguladığı dönemde dahi Sudan'a azımsanmayacak düzeyde yatırım gerçekleştirdi.

Sudan resmi verilerine göre, halihazırda toplam 23 milyar dolara ulaşan Körfez yatırımlarının başını 10 milyar dolarla Suudi Arabistan çekiyor. Ülkeye gelen yatırımların yüzde 80'i Körfez ülkelerinden sağlanırken, yüzde 13'le Asya, yüzde 5'le Avrupa, yüzde 1'lik oranlarla da Afrika ülkeleri ve Kanada sıralanıyor.

Ekonomist Taha Abdulgani, ticari yasaklı olduğu dönemde bile milyarlarca dolar yatırım çekebilmeyi başaran Sudan'a yönelik yatırımların serbestliğin ardından katlanarak artacağı görüşünü dile getirdi. Abdulgani, "Yemen'de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin yürüttüğü askeri operasyonlara Sudan'ın verdiği destek ülkeye yüklü miktarda yatırım olarak geri döndü." dedi.

Sudan'a yatırımların klasik alanlarla sınırlı kalmayacağını öngören Abdulgani, "Körfez ülkelerinden turizm, sanayi ve bilgi teknolojileri sektörlerinden de yatırımlar olacaktır." diye konuştu.

- Yatırımın önündeki engeller

Ekonomi Uzmanı Muhammed Avn ise Sudan'da büyük yatırım fırsatlarına rağmen ciddi engellerin varlığını koruduğuna dikkati çekti.

Avn, "Elektrik enerjisinde sıkıntıların devam etmesi, taşıma ağında yetersizlik ve yatırım finansmanından yoksun olunması yabancı yatırımın önünde ciddi engeller olarak yer alıyor. Ancak Sudan hükümeti, bu engellerin kaldırılması için yoğun bir şekilde çalışıyor." dedi.

Sudan Yatırım Bakanlığı'nın verilerine göre ülkedeki yatırım alanlarının başında tarım, hayvancılık, madencilik, altyapı ve enerji sektörleri geliyor. Ülke, özellikle tarıma elverişli yaklaşık 710 bin kilometrekarelik alanla dikkati çekiyor.

Uluslararası kurumların hazırladığı raporlara göre, işsizliğin yüzde 20,6'ya ulaştığı Sudan'da halkın yüzde 70'i beslenme, su, eğitim ve sağlık hizmetlerinden büyük ölçüde mahrum bulunuyor.

- Yaptırım kararı Clinton döneminde başlamıştı

Washington yönetimi, 1993'te "terörizmi destekleyen devletler" kategorisine alınan Sudan'a 1997'de dönemin ABD Başkanı Bill Clinton'ın talimatıyla yaptırım uygulamaya başlamıştı.

Yaptırımların kaldırılmasıyla ilgili eski ABD Başkanı Barack Obama, Beyaz Saray'dan ayrılmadan önce 13 Ocak'ta bir kararname yayımladı ve bunun için 6 aylık bir denetleme süresi öngörüldü.

ABD Başkanı Donald Trump ise 12 Temmuz'da söz konusu yaptırımların nihai olarak kaldırılmasını 3 ay daha ertelediğini bildirdi.

- 20 yıllık yaptırımlar 12 Ekim itibarıyla kaldırıldı

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, 6 Ekim'de yaptığı yazılı açıklamayla Sudan'a yönelik ekonomik yaptırımların kaldırılmasına karar verildiğini duyurdu.

Kararın 12 Ekim 2017'de yürürlüğe gireceğini belirten Nauert, ekonomik yaptırımların kaldırılma gerekçesiyle ilgili "Sudan, çatışmaların yaşandığı bölgelerde olumlu adımlar attı ve bu bölgelere insani yardımların ulaşmasını sağladı. Bölgesel sorunların çözümü ve terör tehlikesine karşı ABD ile yakın ilişki içinde oldu." ifadesini kullanmıştı.

AA