GİRESUN (AA) - GÜLTEKİN YETGİN - Fındık Araştırma Enstitüsünce, fındık çeşitlerinin soğuğa dayanıklılıkları test edilerek belirlenecek genotiplerden yeni bir çeşit ortaya çıkartmak üzere çalışma başlatıldı.

Enstitünün "Fındıkta Soğuklara Dayanıklılık Projesi" kapsamında 4 yıl sürecek çalışması sonucunda belirlenecek soğuğa dayanıklı yeni çeşit ile üreticilerin don mağduriyetinin giderilmesi amaçlanıyor.

Fındık Araştırma Enstitüsü Müdürü Aysun Akar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, iklim değişikliğinin fındık tarımını da olumsuz etkilediğini söyledi.

Mevsimsel değişikliklerin fındık üzerinde son derece etkili olduğunu belirten Akar, özellikle kış aylarında sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde olması, ilkbahar geç donlarının yaşanması, yağmurun düzensiz yağması ve yaz aylarında görülen aşırı sıcaklıkların hem kaliteyi hem de verimi düşürdüğünü anlattı.

Akar, bu sıkıntılardan hareketle özellikle ilkbahar geç donlarına karşı bir proje hazırladıklarını dile getirerek, "Bu projede kurumumuzdaki gen kaynakları bahçesinde bulunan bazı fındık genotiplerini, önemli bazı fındık çeşitlerimizi, aynı zamanda bazı bölgelerimizde gözlemleyeceğimiz fındık genotiplerini kullanarak soğuğa dayanıklıklarını test edeceğiz." diye konuştu.

Proje ile soğuğa en dayanıklı fındık çeşidini veya genotipini bulacaklarını ifade eden Akar, bu genotipler üzerinde ıslah çalışmaları yaparak, üreticiyi mağdur eden ilkbahar geç donlarına karşı yeni bir fındık çeşidi ortaya çıkaracaklarını söyledi.

- 30-40 farklı bitki incelenecek

Aysun Akar, gözlemleri sonucu gen bankası ve fındık çeşitlerinden elde ettikleri 22 farklı fındığın yanı sıra yüksek rakımlarda yapacakları gözlemlerden de elde edilecek fındıklarla yaklaşık 30-40 farklı fındık bitkisini incelemeyi planladıklarını bildirdi.

Fındık bitkisinin içindeki biyokimyasallar, bitkide bulunan hormonlarla soğuğa dayanımı arasındaki ilişkiyi de araştıracaklarını dile getiren Akar, prolin, şeker, elektriksel iletkenlik, aminoasitler gibi bazı biyokimyasalların inceleneceğini belirtti.

Akar, yıl içinde fındığın bünyesindeki hormonların bir kısmının aktifken diğer kısmının aktif olmadığına dikkati çekerek, "Oksinler, gibberalik asitler gibi hormonların, fındığın soğuklara dayanıklı ve hassas olduğu dönemlerde ne gibi değişikliklikler göstereceğini inceleyeceğiz." dedi.

Dinlenme, tomurcukların kabarmaya başlaması ve yaprakların açtığı dönemlerde bitkiden sürgünler alacaklarını anlatan Akar, şunları kaydetti:

"Bitkiler iklim odalarında sıfırın altında 2 dereceden sıfırın altında 20 dereceye kadar farklı sıcaklıklarda ve farklı sürelerde tutulacak. Böylelikle hangi sıcaklığa kadar hangi fındık bitkisi dayanabiliyor veya hangileri dayanamıyor bunu görmüş olacağız."

AA