ANKARA (AA) - TUĞÇENUR YILMAZ - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Moritanya ziyareti, ülkeye Türkiye’den cumhurbaşkanlığı düzeyinde gerçekleştirilen ilk resmi ziyaret olma niteliği taşıyor.

Cumhurbaşkanı sıfatıyla ilk kez Moritanya’ya gidecek Erdoğan, ziyaret kapsamında mevkidaşı Muhammed Veled Abdulaziz ile bir araya gelecek.

Erdoğan'ın, Afrika turu kapsamında ikinci durağı olan Moritanya’da gerçekleştireceği görüşmelerde ikili ilişkilerin ve iş birliğinin tüm yönleriyle ele alınması, bölgesel ve uluslararası gelişmeler, terörizmle ortak mücadele konuları hakkında görüş alışverişinde bulunulması öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye ve Moritanya arasındaki ekonomik iş birliğini artırmak amacıyla iş adamları ve yatırımcılardan oluşan beraberindeki heyetle bir dizi temaslarda bulunması bekleniyor.

Ziyaret kapsamında ayrıca Moritanya’da Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) bir ofisinin açılması planlanıyor.

- Batı Afrika’daki stratejik ülke Moritanya

Yarı başkanlık sistemi ile yönetilen Moritanya İslam Cumhuriyeti, coğrafi konumu itibarıyla Batı Afrika’da önemli bir yerde bulunuyor.

Atlas Okyanusu kıyısında, Batı Sahra ile Büyük Sahra ve Akdeniz’e bağlantılı stratejik konumda yer alan Moritanya, 1 milyon 30 bin 700 kilometrekare yüzölçümüne sahip.

Komşuları Cezayir, Mali, Senegal ve Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti olan Moritanya’nın nüfusu ise resmi kayıtlara göre 4 milyon 248 bin.

Moritanya’da yaygın olarak Mağrip Arapçasının bir lehçesi olan Hasaniye Arapçası konuşuluyor. Eski Fransız sömürgesi olan Moritanya'da resmi dil olan Arapçanın yanı sıra Fransızca, Volof ve Soninke konuşulan diller arasında yer alıyor.

Ülkede başta Morolar olmak üzere Halpular, Takruriler, Soninkeler ve Bambaralar gibi farklı etnik gruplar bulunuyor.

Ülkedeki etnik çeşitlilik kültürel anlamda bir zenginlik sayılsa da zaman zaman ortaya çıkan etnik gerilimler ülke istikrarı açısından risk unsuru olmaya devam ediyor.

- 16 darbe girişiminin 3’ü başarılı

1960 yılında bağımsızlığını elde eden Moritanya, bir sonraki yıl Birleşmiş Milletler (BM) bünyesine katıldı.

Yönetim şekli cumhuriyet olan Moritanya’nın darbe tarihi ise dikkati çekiyor. Asker nüfuzunun güçlü olduğu ülkede bugüne kadar 16 darbe girişiminden 3'ü başarılı oldu.

2009’da yönetimi devralan asker kökenli Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdulaziz, 2014’te yapılan seçimlerde yüzde 82 oyla tekrar göreve seçildi.

Ülkede yönetimin başlıca gündemini hürriyetine kavuşmuş kölelerin entegrasyonu ile terör ve kaçakçılıkla mücadele oluşturuyor. Moritanya hükümeti başta ABD olmak üzere Batı ülkeleri ve kıtadaki diğer ülkelerle bu gibi konularda iş birliği içinde bulunuyor.

- Geleceğin enerji ihracatçısı

Yıllık geliri 4,8 milyar dolar olan Moritanya’da kişi başına düşen milli gelir bin 400 dolar seviyesinde seyrediyor.

Moritanya, 2010'dan bugüne istikrarlı bir büyüme sağlayabildiği için bölgede yaşanan güvenlik sorunlarının kendisine sıçramasının önüne geçebildi. Yönetimin yabancı yatırımcıların ülkeye girişini kolaylaştırıcı düzenlemeleri ise bu istikrara ivme kazandırarak sosyal kalkınmaya vesile oldu.

Moritanya ekonomisinin en dinamik sektörleri arasında inşaat, balıkçılık ve ticaret dikkat çekiyor.

Topraklarının yüzde 90’ı Sahra Çölü'nde bulunan Moritanya’da tarım kısıtlı olmasına karşın ülkenin güneyinde yoğunlaşan tarım sektörü istihdamın yüzde 40’ını oluşturuyor.

Moritanya’nın en büyük sorunları arasında yoksulluk yer alıyor. Ülke nüfusunun yüzde 55’i yoksul, yüzde 30’u ise aşırı yoksul olarak sınıflandırılıyor.

Bölgede son yıllarda yabancı şirketler tarafından yapılan aramalar sonucunda ülke kıyılarında ciddi miktarda petrol ve doğalgaz varlığı tespit edildi.

Beklenen ölçüde üretilebilir rezerv olması ve gerekli yatırımların yapılması halinde 5-10 yıl içerisinde ülke ekonomisinde ciddi değişimler yaşanabileceği kaydediliyor. Bu değişimlerin ülkeyi net enerji ihracatçısı yapabileceğine işaret eden raporlar bu durumun ülkedeki yoksulluğu da azaltacağını belirtiyor.

- Moritanya sahillerinde Türk tekneleri

Türkiye ile Moritanya arasında her ne kadar ortak kültürel ve tarihi bağlar bulunsa da iki ülke arasındaki siyasi ilişkilerde 2008’den sonra gerçek anlamda gelişme yaşandı.

Eski Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın ülkeye gerçekleştirdiği ziyaret sonrası 2010’da Moritanya Devlet Başkanı Aziz’in Türkiye’ye gelmesi ve karşılıklı büyükelçiliklerin açılması ikili ilişkilere büyük bir ivme kazandırdı.

İki ülke arasında ticari ilişkileri geliştirme hedefiyle Karma Ekonomik Komisyon mekanizması ve Türkiye-Moritanya İş Konseyi kuruldu. Bunun neticesinde karşılıklı ticaret hacmi 2008’de 22 milyar dolarken 10 yılda 131,9 milyon dolara yükseldi.

Türk şirketleri Moritanya’da inşaat ve mobilyacılık sektörlerinin yanı sıra özellikle balıkçılık alanında faaliyet gösteriyor. Halihazırda Türk girişimcilere ait 40’tan fazla balıkçı teknesi Moritanya sahillerinde balık avlıyor. Ülkede ayrıca balık unu ve balık yağı üreten Türk şirketleri de bulunuyor.

Türkiye Moritanya’dan balık, metal cevherleri, yem mamulleri, ham ve hazır deri ithal ediyor. Başlıca ihracat malzemelerini ise demir, çelik, hububat, sanayi kollarında kullanılan makine ve teçhizat, kahve, çay, baharat, ulaşım araçları, tekstil, mobilya, kauçuk, petrol, işlenmiş yağ ve plastik mamuller oluşturuyor.

AA