ANKARA (AA) - AYNUR EKİZ - Eski Başbakanlardan merhum Adnan Menderes'in İngiltere'nin başkenti Londra yakınlarında geçirdiği ve sağ olarak kurtulduğu uçak kazasının üzerinden 60 yıl geçti.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Başbakan Menderes ve beraberindeki heyet, 17 Şubat 1959'da Türkiye, İngiltere ve Yunanistan arasında mutabakata varılan Üçlü Kıbrıs Antlaşması'nı imzalamak üzere Viscount tipi dört motorlu Sev uçağıyla Londra'ya hareket etti.

Yakıt ikmali için Roma'da mola veren uçak, daha sonra Londra'ya devam etti. Londra'ya inişe geçen uçak, fırtına ve sis nedeniyle iniş için izin alamadı. Uçakta Paris'e inerek oradan trenle Londra'ya geçme fikri üzerinde konuşuldu ancak daha sonra Londra'nın 40 kilometre güneyindeki Gatwick Havaalanı'na iniş kararı verildi.

Sis nedeniyle Gatwick Havaalanı'na da iniş yapamayan uçak, Londra'nın 25 mil güneyindeki Surrey eyaleti Newdigate mevkisinde bir ormanlık bölgeye düştü.

Başbakan Menderes'in de içinde bulunduğu ve 7 kişinin sağ olarak kurtulduğu uçak kazasında, aralarında Anadolu Ajansı (AA) Genel Müdürü Şerif Arzık, Türk Hava Yolları (THY) Genel Müdürü Abdullah Parla ve Başbakanlık Özel Kalem Müdürü Muzaffer Ersü'nün de bulunduğu 14 kişi hayatını kaybetti.

- Menderes'e ilk müdahaleyi Bailey çifti yapıyor

Olay yerine ilk olarak Newgate Chaffold çiftliğinin İngiliz bahçıvanı Peter Weller ve iki arkadaşı ulaşarak uçakta sıkışan yaralıları kurtardı. Ardından olay yerine gelen çiftçi Tony Bailey ve hemşire eşi Margareth Bailey, Başbakan Adnan Menderes ve 2 kişiyi olay yerine yakın olan evlerine götürdü.

Savaş dönemlerinde hemşirelik yapan Margareth Bailey, Menderes ve yanındakilere ilk müdahaleyi yaptı. Bailey çifti, ambulanslar olay yerine gelene kadar Menderes ve heyetine refakat etti.

Bailey ailesine Londra'dan ayılmadan önce teşekkür ziyaretinde bulunan Menderes, kendilerini Türkiye'ye tatil yapmak üzere davet etti.

Bu daveti kabul eden aile, Menderes'in özel davetlisi olarak Türkiye'ye geldi.

- Menderes'in Türk halkına mesajı

Kazanın ilk haberinin İngiliz Radyoları BBC'de duyurulmasının ardından, İstanbul Radyosu da kazaya ilişkin detayları dinleyicileri ile paylaştı.

Kaza haberinin ardından kamuoyunda büyük bir ilgi oluşması üzerine, Başbakan Menderes'in hastane odasından yolladığı bant mesaj radyolarda yayımlandı.

Menderes mesajında şu ifadelere yer verdi:

"Uğradığımız çok feci uçak kazasında değerli ve sevgili arkadaşlarımı kaybetmiş olmanın elemi içindeyim. Cenabıhak kendilerini rahmetine gark eylesin. Şu anda hatıralarını yaşlı gözlerle anarak, taziz etmekteyim. Bu elim kayıplar karşısında her zaman olduğu gibi Cenabıhakk'ın milletimizi ve devletimizi ebediyen payidar etmesi duasını yine tekrarlarım. Bana gelince, kazanın dehşeti karşısında benim geçirdiğim hiç kalır. Diğer arkadaşlarımla beraber aziz vatanımıza, muhterem ve sevgili vatandaşlarımıza pek kısa bir zamanda sağlık ve selametle kavuşmak inşallah nasip olur."

- Londra Anlaşması'nı, hasta yatağında imzaladı

Başbakan Menderes, kazanın ardından Londra'daki görüşmelerin planlanan zamanda başlaması talimatını verdi. Yapılan görüşmeler neticesinde, Menderes hasta yatağında Londra Klinik'te Londra Anlaşması'nı imzaladı.

Anlaşmanın imzalanmasının ardından dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın bir süre İngiltere'de istirahat etme teklifini kabul etmeyen Menderes, Türkiye'ye dönme kararı aldı.

Adnan Menderes, dönüşünde Yeşilköy Havalimanı'nda büyük bir coşku ve halkın ilgisiyle karşılandı.

Ardından trenle Ankara'ya geçen Menderes için Ankara Garı'nda da büyük bir tören düzenlendi. Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı ve dönemin CHP Genel Başkanı İsmet İnönü de karşılama törenine katılarak, Menderes'e geçmiş olsun dileklerini iletti.

Kazada yaşamını yitirenlerin cenazeleri de 22 Şubat 1959'da Türkiye'ye getirildi ve törenle toprağa verildi.