BAMAKO (AA) - MOUSSA BOLLY/ESMA BEN SAID - Mali'de muhalefetin, anayasa değişikliğinin devlet başkanının yetkilerini güçlendireceğini iddia ederek referandumun iptalini istemesi ülkede siyasi gerilime yol açtı.

Ülkede son 25 yıldır ilk defa gündeme gelen ve yakın zamanda referanduma sunulacak anayasa değişikliğiyle 2015'te imzalanan barış anlaşması şartlarının yerine getirilmesi hedefleniyor.

Devlet Başkanı İbrahim Bubakar Keita, mevcut anayasada bazı eksikliklerin bulunduğu gerekçesiyle anayasa değişikliği tasarısını geçen ay meclise sunmuş ve tasarı meclis tarafından onaylanmıştı.

Ancak muhalefet ve bazı sivil toplum kuruluşları, 9 Temmuz'da yapılması planlanan ve daha sonra belirlenmeyen bir tarihe ertelenen anayasa değişikliği referandumunun tamamen iptal edilmesini talep ediyor.

Ülkenin çeşitli bölgelerinde, hatta Mali diasporasının güçlü olduğu ülkelerden Fransa ve ABD'de protestolar düzenleyen muhalefetin baskılarına rağmen Keita, referandum konusunda geri adım atmayacaklarını duyurdu.

- Muhalefet, referandumun mevcut anayasaya aykırı olduğunu savunuyor

Muhalifler, yeni anayasaya devlet başkanının yetkilerinin genişletilmesini sağlayacak maddelerin eklendiğini iddia ediyor.

Yeni anayasayla devlet başkanı adayı olabilmek için en az 35 yaşını doldurma şartının kalkacağını ve Anayasa Mahkemesi başkanının devlet başkanı tarafından atanacağını belirten muhalefet ayrıca devlet başkanının senatörleri yönetme konusunda yetkilere sahip olacağını ve parlamento aracılığıyla anayasada düzenlemelere başvuracağını ileri sürüyor.

Mevcut anayasadaki "Toprak bütünlüğü sağlanmadıkça anayasa değişikliğine başvurulamaz." ifadesinin ihlal edildiğini savunan "Anayasama Dokunma!" adlı sivil toplum kuruluşunun Başkanı Sy Kadiatu Sow, AA muhabirine değerlendirmesinde, "Topraklarının 3'te 2'sinin kontrol edilemediği bir ülkede geçerli sayılabilecek bir referandum düzenlemek mümkün mü?" diyerek anayasa değişikliğine tepki gösterdi.

Eski Adalet Bakanı Me Abdulaye Garba Tapo da değişikliğin anayasaya aykırı olduğunu belirterek toprak bütünlüğünün tehdit altında olduğu ve güvenliğin sağlanamadığı bir ülkede referanduma gitmenin doğru olmadığını savundu.

Tapo, güvenlik sorunları nedeniyle bazı Malililerin oy kullanma haklarını kullanamayacağını kaydederek referandumun yasa dışı olduğunu vurguladı.

- Hükümet, geri adım atmama konusunda kararlı

İnsan Hakları ve Devlet Reformu Bakanı Me Kassum Tapo ise anayasa değişikliğiyle cumhuriyet ilkelerinin değişmeyeceğini ifade ederek yeni anayasada devlet başkanının görev süresinin aynı kalacağını söyledi.

Bakan Tapo, 25 yıldır kullanılan mevcut anayasanın silahlı gruplar ile hükümet arasında 2015'te imzalanan barış anlaşmasının şartlarını yerine getirme konusunda yetersiz kaldığı için yenilenmesi gerektiğini vurgulayarak geri adım atmayacaklarını kaydetti.

Afrika uzmanı Abdul Karim Dia ise barış anlaşmasının anayasaya göre şekillenmesi gerektiğine dikkati çekti.

Ülkede 2012'de başlayan şiddet olaylarının sona ermesi amacıyla Cezayir'de 2015'te barış anlaşması imzalanmıştı. Fakat 2013'te Fransız güçlerince dağıtılan ve barış sürecine katılmayan silahlı gruplar, eylemler düzenleyerek ülkenin kuzeyine ve orta kesimine yeniden yerleşmeye çalışıyor.

Barış anlaşması şartlarına göre, ülkenin kuzeyinde "geçici yönetimler oluşturulması" projesinin hayata geçirilmesi, bir süre sonra bölgenin yönetiminin anlaşmaya imza atan gruplara devredilmesi öngörülmüştü.

Öte yandan anlaşmaya imza atan ayrılıkçı Azavad Hareketleri Koordinasyonu (CMA) ve hükümet yanlısı platform bir süre önce, anayasa değişikliğini desteklediklerini duyurmuştu.

AA