Kesilen elektriğin Türkiye'ye maliyeti ne kadar?

Kesilen elektriğin Türkiye'ye maliyeti ne kadar?

Elektrikte yük dengesi bozulunca başta İzmir Aliağa ve Enka olmak üzere birçok santral devre dışı kaldı.

Türkiye’de dün saat 10.36’da hayat karardı! Van’ın merkezi dışında 80 ilin tamamında elektrikler bir anda kesilirken, gün boyunca nedeni hakkında kesin bir açıklama yapılmadı. Türkiye genelinde metrolar, konutlar, hastaneler, sanayi tesisleri, trafik lambaları elektriksiz kaldı; hayat saatlerce durdu. Jeneratörü olmayan hastanelerde, ameliyatlar ertelendi. Kesintiyle ilgili söylentiler dalga dalga yayılırken, önce Türkiye enterkonnekte elektrik sisteminin Avrupa’dan koptuğu hatta sistemden atıldığı öne sürüldü. Ardından terör ve siber saldırı konuşuldu. Elektrik fiyatları düşük olduğu için bazı santralların üretimi kestiği ve arz-talep dengesinin bozulduğu da bir başka iddia olarak ortaya atıldı

ENKA’nın santrali kendini kapattı

Beklenen açıklama biraz gecikmeli olarak Enerji Bakanı Taner Yıldız’dan geldi. Yıldız, İzmir’de özel sektöre ait bir santralın devre dışı kalması nedeniyle sistemde domino etkisi yaşandığının kendisine iletildiğini belirtti. Elektrik kesintisinin saat itibarıyla arzın fazla talebin az bir zaman diliminde gerçekleştiğinin altını çizen Yıldız “Bu nedenle enerji yetersizliği diye bir şey söz konusu değil. İletim hatlarından veya manevra dediğimiz bir hadiseden kaynaklanıyor olabilir” dedi.

Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) yetkilileri de kesintinin kaynağının İzmir bölgesinde kurulu santrallardaki güç kaybı olduğunu ve bunun tüm sistemi etkilediğini belirtti. Nitekim kriz masası yetkilileri dünkü krizin başlangıcını şöyle anlattı: “Dün önce Petkim Aliağa’daki santral derve dışı kaldı. Sonra Enka’nın santralı ardından da Soma Termik Santralı devre dışı kalınca domino etkisi ile bütün sistem çöktü. Bütün santrallar alarm verdi.”

Güntay Şimşek'ten açıklama

Enka yetkilileri de, “Saat 10.36 itibarıyla düşük frekans nedeniyle yük atmalar başladı. Normalde 50 hertz (HZ) olması gereken frekans önce 49, ardından 47 hz’ye kadar düştü. Böyle olunca santrallar kendini korumaya alır ve kapatır. Bizde de öyle oldu, İzmir ve Adapazarı bölgesindeki doğalgaz termik santrallarımız kendini kapattı. Ancak bu sadece bizde değil, diğer tüm santrallarda da oldu” diye konuştu.

Bir gün önce provası yaşandı

Dün Türkiye’yi karartan sistemdeki çökmenin bir gün önce ‘bölgesel’ olarak provası yaşandı. Adana, Mersin ve Gaziantep’te aşırı yüklenmeye bağlı olarak elektrikler kesildi. TEİAŞ’ın müdahalesi sonrasında bu illere elektrik verildi. TEİAŞ’ın İşletme ve Bakım Müdürlüğü’nün Facebook sayfasında neler yaşandığının ipuçları da vardı. Pazartesi günü Erzin- Gaziantep iletim hattında B fazının koptuğuna işaret edilirken, “Buna bağlı olarak bölgedeki santrallar dalgalanma neticesinde servis harici oldu. Adana bölgesi ada konumunda kaldı ve frekans 48.6 Hz’e kadar düştü. Bu sebeple saat 10.35 civarında ENTSO-E Avrupa bağlantı hatları olan 380 kV Hamitabat-Bulgaristan 1-2 ve Babaeski-Yunanistan hatları aşırı yük sınırlarını aştı. Düşük frekansa bağlı olarak yük atmaları yaşandı” denildi.

1 saatte 100 milyon dolar kayıp

80 ilde yaşanan elektrik kesintisi, ekonomik olarak da önemli bir kayba yol açtı. Sanayi bölgelerinde üretim durdu. Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, “Türkiye’nin Gayri Safi Milli Hasılası 800 milyar dolar. Üretimin 24 saat sürdüğü varsayılırsa kesinti, her saat için 90-100 milyon dolar arasında bir üretim kaybı anlamına gelir. Kayıp çok daha büyük olabilir” dedi.

Vergiye 2 Nisan'a kadar süre

Kesintinin tüccar, esnaf ve sanayiciler için önemli bir ödeme gününe denk gelmesi kilitlenmelere neden oldu. Dün başta KDV olmak üzere birçok vergi kaleminin beyanname verme ve ödemelerinde son gündü. Bunun üzerine akşam saatlerinde Gelir Vergisi için 2 Nisan’a kadar ek süre verildi, prim tahsilatı için ise 7 Nisan’a kadar borçlulara süre tanındığı bilgisi geldi.

PETKİM devre dışı kaldı

Elektrik kesintisi Türkiye genelinde İstanbul’dan Gaziantep’e kadar binlerce fabrikada üretimin durmasına neden oldu. En büyük gelişme ise İzmir Aliağa’daki Petkim’de yaşandı. Petkim’de kesintinin yaşandığı saat 10.36’dan itibaren üretim durdu. Haberin yayıma hazırlandığı dün 19.30 itibarıyla tesisler hâlâ devreye giremedi.

Zarar tespiti yapılıyor

Petkim’in tarihinde ilk kez 6 saatten fazla üretime ara verildi. Socar Türkiye CEO’su ve Petkim Yönetim Kurulu Üyesi Kenan Yavuz, “Bizim kendi üretimimiz için kullandığımız 125 megavatlık bir elektrik üretim santralımız var. Aynı zamanda Türkiye enterkonnekte sistemine bağlı bir santral. Elektrik kesintisi yaşanınca sistem santralımızdan elektrik çekmeye çalıştı” diye konuştu.

Elektrik kesintisinin büyüklüğü karşısında Petkim’in elektrik üretim santralının kapasitesinin çok küçük kaldığını ifade eden Yavuz, “Bu yüzden santralımız devre dışı kaldı. Bu da üretimin durmasına neden oldu. Geçmişte de benzeri olaylar yaşadık ama dışarıdan hiç hissedilmedi. Tarihimizde ilk defa 6 saati geçen bir üretim kesintisiyle karşılaştık” dedi.

HABERTÜRK

Etiketler :