İSTANBUL (AA) - HİLAL UŞTUK - Kamu kurum ve kuruluşları tarafından elektronik ortamda kamunun kullanımına açılmış eserlerden, elektronik ortam vasıtasıyla, kendi imkanlarıyla basılı veya dijital kopya çıkaran kullanıcılardan artık ücret tahsil edilmeyecek.

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanı Prof. Dr. Muhittin Macit, Resmi Gazete'de dün yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Ait Eserlerden Faydalanma Usul ve Esasları Hakkında Tüzükte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tüzük hakkında AA muhabirine açıklamada bulundu.

Yapılan değişiklikten önce yüksek lisans, master, doktora öğrencileri, araştırmacılar ve öğretim üyelerinin, yazma eserlerin görüntülerinden faydalanmak istediklerinde mevzuata göre belirlenmiş ücreti ödeyerek çalışma yaptıklarını söyleyen Macit, artık bu çalışmalar için ücret talep edilmeyeceğini dile getirerek, "Türk vatandaşı master ve doktora öğrencileri, üniversitede çalışan öğretim üyeleri ve bu alanlarla ilgilenen araştırmacılar, yapacakları çalışmalarda bu tüzüğe istinaden bizden talep edecekleri yazma görüntüleri ile basma nadir eser görüntüleri karşılığında ücret ödemeyecek. Dolayısıyla daha önce belki değişik faktörlerle erişilmesi daha zor olan bu eserlerin görüntüleri bundan sonra daha kolay, teşvik edici bir şekilde,kurumlarımız tarafından ücretsiz olarak ilgililere verilecek." dedi.

- "Yazmalarla birlikte yaklaşık 520 bin eser var"

Muhittin Macit, yazma eserler kurumuna bağlı 17 ilde 22 kütüphane olduğunun altını çizerek, "Bizim kurumumuza bağlı kütüphanelerde, yazmalarla birlikte yaklaşık 520 bin eser var. Bu eserlerin hepsi klasik dönem eserleri. Bizim tevarüs ettiğimiz zengin kültür ve ilim hazineleri. Bunların yaklaşık 200 bini yazma eser. Geriye kalanlar da basma nadir eserler." ifadelerini kullandı.

Daha önce de bu konuda çalışmalar yapıldığını aktaran Macit, mart ayında gerçekleştirilen kültür şurasının ardından Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı'nın talimatıyla bu hizmetin ücretsiz verilmesinin temin edildiğini vurguladı.

Prof. Dr. Macit, yapılan değişikliğin ciddi bir teşvik olduğuna işaret ederek, "Öncesiyle sonrası arasındaki farka bakılacak olursa, bu eserlere rahat erişim demek, bu eserler hakkında daha fazla çalışma yapılacak demektir aynı zamanda." değerlendirmesinde bulundu.

Yazma eserlerin fotoğraflama tekniğiyle dijitalleştirilerek internete aktarıldığını söyleyen Macit, şu bilgileri verdi:

"Sadece bizim kurumumuzla ilgili değil, bütün kamu kurum ve kuruluşlarını bağlayıcı bir tüzük bu aynı zamanda. Bu tüzüğün çalışmalarını biz yürüttük çünkü ağırlıklı olarak bu dijital görüntü, yazma ve nadir eserlere dair görüntüler bizim kurumumuzun bünyesine bağlı kütüphanelerde yer almakta. Dolayısıyla bu bilimsel çalışmalar için ciddi bir teşvik. Zaten milletin olan hazinelerin, ücretsiz olarak millete açılması sunulması anlamına geliyor."

Macit, Türkiye'deki yazma eserlerin çok kıymetli bir hazine olduğunun altını çizerek, yapılan değişikliğin akademi dünyası için önemine işaret etti.

- "Türkiye, yazma eserler bakımından dünyanın en zengin ülkesi"

AK Parti Milletvekili Prof. Dr. Mustafa İsen de Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı olduğu dönemde, özellikle yazma eserleri dijital ortama aktardıklarını belirterek, "Türkiye, yazma eserler bakımından dünyanın en zengin ülkesidir. Tam sayısını bilmiyoruz ama 350 bin civarında yazma eser var. Bunların önemli bir kısmı üniktir. 300, 400, 800 ve bin yıllık eserler var. Son derece kıymetli eserler bunlar. Yazma oldukları için de ya tek nusha ya da birkaç nüshaya sahipler. Bunların sürekli okuyucu eline verilmesi veya Allah korusun, bir yangın sonucu yok olmaları durumunda yerine konulması mümkün değil. Onun için bunları dijital ortama aktardık." dedi.

Araştırmacıların küçük bir ücret karşılığı bu hizmeti kullanmasının o dönem gündeme getirildiğini aktaran İsen, şöyle devam etti:

"Araştırmacılar bir sistem üzerinden girerek, bilgisayarlarından çıktı alarak bunları kullanabilecekler. Bilimsel altyapıyı kolaylaştırmak açısından da çok önemli bir faaliyet. Erzurum, Trabzon, Malatya veya Sakarya'daki bir araştırma görevlisi, bir yazmanın bir sayfasına ya da tümüne ihtiyaç duyduğunda bunu ancak İstanbul'dan uzun uğraşların sonunda temin edebiliyordu. Şimdi doğrudan bunu bilgisayarına indirebilecek bir fırsat ortaya çıktı. Kültür ve Turizm Bakanlığına çok teşekkür ediyoruz bunun için. Türkiye'de bilimsel altyapıyı çok kolaylaştırdığı kanaatindeyim. Kullanacak arkadaşlarımızın işlerini çok kolaylaştıracak bir faaliyet oldu."

- "Çok sevindirici ve güzel bir haber"

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Türk Dili Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdullah Uçman ise yeni uygulamanın faydalarına değinerek, "Bu kütüphanelerdeki yazma eserler, süreli yayınlar, eski harfli gazeteler ve mecmualardan Avrupa ülkelerinde olduğu gibi herhangi bir karşılık alınmadan yararlanılması son derece isabetli bir şey." dedi.

Bunun hem öğretim üyeleri hem de öğrenciler açısından çok sevindirici ve güzel bir haber olduğunu kaydeden Uçman, "Bu tür şeylerin devam etmesi gerekir. Osmanlı döneminde çalışmak üzere kütüphanelere gidenlere, vakıf kütüphanelerinde ayrıca ücret ödeniyordu. Böyle bir geleneğimiz var. Yani oradaki eserler için para almak değil tam tersi teşvik etmek amacıyla oraya gelen özellikle medrese talebelerine ücret ödeniyor, ilmi, irfanı, kültürü teşvik etmek amacıyla." değerlendirmesinde bulundu.

AA