“İşletme aileye değil, aile işletmeye hizmet etmelidir”

“İşletme aileye değil, aile işletmeye hizmet etmelidir”

İpekyolu Sanayici ve İşadamları Derneği Bilgi Aktarım Programına Yrd. Doç. Dr. Mehmet Akif Çini konuk oldu.

Ailenin İşletmesi mi? İşletmenin Ailesi mi?’ konu başlıklı sunumunu yapan Çini, aile işletmelerinin dinamik, canlı ve farklı kültürlere sahip alt sistemlerden meydana gelen bir bütün olduğunu söyledi. Ayrıca Çini, “Her aile işletmesinin kendine özgü işleyişi ve bu işleyişten kaynaklanan problemlere sahip olduğunu vurguladı. Bu sebeple genel olarak hazırlanmış hiçbir kaynağın her bir aile işletmesine özgü bu sorunları çözmek için yeterli olmayabileceğini ifade eden Çini, buna rağmen, sorunların ve bunlarla başa çıkabilme yollarının neler olduğunun bilinmesinin, aile işletmelerinin sorunlarının çözüm sürecinde de çok etkili olduğuna dikkat çekti. Türkiye’de imalat sektöründe kurulan her 10 işletmenin 9’u, dünya genelinde her 10 işletmenin 5’inin aile işletmesi olduğunu hatırlatan Çini, “Avrupa’da bu oran yüzde 85, Amerika’da ise yüzde 90’dır. Ülkemizde aile işletmelerinin yüzde 52’si üretim, yüzde 16’sı inşaat ve emlak geliştirme, yüzde 6’sı ise tüketici ürünleri gibi ülke ekonomisinin can alıcı sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Yani aile işletmeleri tüm dünyada ekonomilerin can damarını oluşturur.” diye konuştu. Tüm dünyada bu kadar yaygın olmasına karşın aile işletmelerinin ömürlerinin çok kısa olduğunu vurgulayan Çini, dünyada kurulan aile işletmelerinin ortalama ömrünün 24 yıl olduğunu, kurulan her 10 aile işletmesinin yalnızca 3’ünün ikinci nesile devredilebildiğini belirtti. Çini şöyle konuştu: “Türkiye’de kurulan en eski 50 aile işletmesinin 20’si ikinci nesile, 26’sı üçüncü ve sadece 4’ü dördüncü nesile devrini gerçekleştirebilmiştir. Günümüzde aile işletmeleri üstün yönlerini ön plana çıkarmakta zorlanırken, zayıf yönlerinin ağır basmasıyla birlikte ya el değiştirmekte ya da kapanmaktadır. Üstün yönleri; sermaye ve finansman, hızlı kara alabilme, aile ruhunun işe yansıması, aile itibarının sağladığı kurumsal itibar, iş deneyimi ve sosyal duyarlılık ile milli bilinçtir. Zayıf yönler ise akrabaları kayırma, gereksiz kar dağıtımı, çok fazla çatışmanın yaşanması, aile büyüklerinin arasında yaşanan rekabet veya kıskançlık, işletmelerin devri ve merkezi yönetimdir.” Diye konuştu. Ferit Hepokur-Memleket