İSTANBUL (AA) - İran'ın önde gelen minyatür sanatçılarından Ardeshir Mojarad Takestani, kimliği ve yaşamı bilinmeyen, eserlerinin üzerine, "Üstat Mehmet Siyah Kalem'in işi" anlamına gelen, "Kar-ı Üstad Mehmet Siyah Kalem" imzasını atan "esrarengiz" sanatçının, eserlerinde kullandığı tekniği, İstanbullu sanatseverlerle paylaştı.

Küçükçekmece Geleneksel Sanatlar Akademisi'nin, Disiplinlerarası Sanat Söyleşisi programı kapsamında "Kar-ı Üstad Mehmet Siyah Kalem" başlıklı bir konuşma yapan Takestani, Mehmet Siyah Kalem hakkında, 20 yıldır çeşitli araştırmalar yaptığını söyledi.

Takestani, kim olduğu üzerine bugün hala çeşitli rivayetlerin olduğu Siyah Kalem'in, 7'nci yüzyılda ortaya çıktığını belirterek, "Bu Gıyaseddin'dir ya da Siyah Kalem... İster sizin, ister bizim, isterse Fransızların sanatçısı olsun ama şahane işler ortaya çıkarmıştır. Onun eserleri hepimizindir." dedi.

Siyah Kalem'in çizimlerini, yolculukları sırasında ortaya çıkardığını dile getiren Takestani, resimlerinde hiçbir zaman mekanın tasvir edilmediğini aktardı.

Takestani, şöyle devam etti:

"Onun resimlerinde hem Moğollar'dan hem Çinliler'den hem de İranlılar'dan esintiler vardır. Yaptığım incelemelere göre çizdiği bir eserinde gökyüzü Şiraz mektebinden esinlenmiştir. Giysilerin renklerinde Tebriz'den, zemin yapısında da Herat'tan esinlenmiştir. Yani bu ressam hem Tebriz'deydi hem Herat'taydı hem de Semerkant'tan geçmişti diyebiliriz."

- "Her resminin bir anlamı var"

Siyah Kalem'in gittiği yerlerde anlatılan masallardan etkilenerek resimler yaptığına işaret eden Takestani, "Gittiği yol üzerinde mağaralarda bulunan Buddha heykellerinden esinlenerek, ona istinaden minyatürler çizmiştir, böyle düşünülüyor. Buddha hakkındaki yazılara göre, kafasında canlandırdıklarını kendine göre çizmiştir. Elbette her resminin bir anlamı vardır." diye konuştu.

Takestani, Siyah Kalem'in çizimlerinde dans figürlerinin de yer aldığını dile getirerek, şöyle devam etti:

"Mesela bir resminde Tibet'te yapılan bir Buddha ayini dansını çizmiştir ve bu ayin her yıl tekrarlanan bir ayindir. Hintlilerin 32 farklı merasimleri vardır. Bunların içinde çok önemli 5 merasimden Tibetliler yararlanmışlardır. Siyah Kalem ayrıca çizimlerinde Buddha'nın geçmişe dönük tüm yaşantısını, artı perileri, devleri, cennet kuşlarını, güzel yemekleri ve Buddha cennetini anlatmıştır."

AA