WASHINGTON (AA) - SAFVAN ALLAHVERDİ - ABD'de 2016 yılında yapılan seçimde Kongrenin her iki kanadını da kaybeden Demokratların, 6 Kasım'da yapılacak ara seçimlerde Temsilciler Meclisindeki çoğunluğu ele geçireceğine yönelik öngörüler güç kazanıyor.

Amerikan halkı, ABD Başkanı Donald Trump'ın tartışmalı söylemleri ve ülke genelinde artan siyasi kutuplaşmanın gölgesi altında 6 Kasım Salı günü ara seçimler için sandık başına gidecek.

ABD kamuoyunda "son dönemin en önemli ara seçimi" olarak nitelendirilen seçimler öncesinde Cumhuriyetçilerle Demokratlar arasındaki rekabet en üst düzeye ulaşmış durumda.

ABD Kongresinin her iki kanadında da halen çoğunluğu elinde bulunduran Cumhuriyetçiler bu üstünlüklerini korumayı, Demokratlar ise en az birinde üstünlüğü ele geçirerek 2020 başkanlık seçimleri öncesinde avantaj sağlamayı amaçlıyor.

- ABD'de ara seçimler nasıl yapılıyor?

Her 4 yılda bir başkanlık seçimlerinin yapıldığı ABD'de, 2 yılda bir "ara seçim" adı verilen Kongre seçimleri yapılıyor.

Kongre seçimleri, halk nezdinde başkanlık seçimleri kadar yankı uyandırmasa da, ABD siyasetinde oldukça büyük bir öneme sahip. Zira Kongrenin hangi kanadının hangi parti tarafından kontrol edildiği, ABD Başkanının çalışma alanını da önemli ölçüde belirliyor.

6 Kasım seçimlerinde, 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinin tamamı, 100 sandalyeli Senatonun ise 35'i için adaylar yarışacak.

Mevcut durumda Temsilciler Meclisinde 237 Cumhuriyetçi ve 193 Demokrat vekil görev yaparken, 5 koltuk ise farklı sebeplerle boş bulunuyor.

- ABD siyasi tarihinde ender görülüyor

Başkanlık koltuğunda Cumhuriyetçi bir isim otururken Kongrenin iki kanadından birini ara seçimlerde diğer partinin kazanması, ABD siyasi tarihinde ender görülen bir durum.

Ara seçimlere geleneksel olarak Cumhuriyetçiler daha fazla katılım gösterse de, bu seferki seçimlere "Trump karşıtlığının" birleştirdiği Demokratların daha fazla ilgi göstermesinin Demokratların oy oranlarını olumlu etkileyeceği belirtiliyor.

- Demokratlara en az 24 koltuk daha lazım

Yapılan analizlerde, Cumhuriyetçi Parti üyesi ve Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan da dahil olmak üzere, en az 30 Cumhuriyetçi vekilin ara seçimlerde yeniden aday olmayacağını açıklamasının, Demokratlara üstünlüğü ele geçirme yolunda avantaj sağlayacağı kaydediliyor.

2010 yılından beri Temsiciler Meclisinde azınlık olan Demokratlar, 6 Kasım seçimlerinde üstünlüğü ele geçirmek için kayıp vermeden Cumhuriyetçi temsilcilerden en az 24 koltuk kazanmak zorunda.

ABD'nin önemli siyaset analiz sitelerinden Real Clear Politics'te yer alan son anketlere göre Temsilciler Meclisinde halen 193 sandalyeye sahip Demokratların ara seçimde bu sayıyı 204'e çıkarabileceği, 237 sandalyeye sahip Cumhuriyetçilerin en az 40 sandalye kaybederek 197'e düşebileceği belirtiliyor.

Geriye kalan 34 sandalye içinse her iki parti arasındaki rekabetin halen sürdüğü ifade ediliyor. Kararsızların son günlerdeki tercihleri, bu sandalyelerin akıbetini büyük oranda belirleyecek.

- Cumhuriyetçiler Senatoda hala favori

Öte yandan Kongrenin diğer kanadı Senatoda ise işler biraz daha farklı. Temsilciler Meclisi üyeleri 2 yıl görev yaparken, senatörler ise 6 yıllığına seçiliyor. Bu sebeple yaklaşan ara seçimde Senatodaki 100 koltuktan sadece 35'i için seçim yapılacak.

Her eyaletten sadece 2 senatör olmak üzere toplamda 100 koltuk bulunan Senatoda 51 Cumhuriyetçi ve 49 Demokrat senatör bulunuyor.

Bununla birlikte Temsilciler Meclisinden farklı olarak Senatoda Demokratların üstünlüğü ele geçirme ihtimalinin düşük olduğu yorumları yapılıyor.

Senatoda Demokratların elinde tuttuğu 49 sandalyenin 44'ünü yeniden kazanmasına kesin gözüyle bakılırken, 51 sandalyesi olan Cumhuriyetçilerin ise 50 sandalyeyi garantilediği belirtiliyor.

Geriye kalan 6 sandalyeyi hangi partinin kazanacağının henüz belli olmadığı ifade edilse de, temsil ettiği eyaletlerin Trump destekçisi olması dolayısıyla Cumhuriyetçilerin önemli bir avantaj sahibi olduğu ifade ediliyor.

Buna ilaveten, yeniden seçimi yapılacak Demokratlara ait sandalyelerden 10'unun, Başkanlık seçimlerinde Trump'a oy veren Batı Virginia, Idaho, Wyoming ve Mississippi gibi eyaletlerde olması da Demokratlar aleyhinde bir etken olarak görülüyor.

Bu eyaletlerden herhangi birinde bile Cumhuriyetçilerin kazanması Demokratların Senato hayallerini en az 2 yıl daha öteleyecek. Öte yandan Cumhuriyetçi senatörlerin adaylık bölgelerinin Güney eyaletleri olması da Cumhuriyetçilerin elini güçlendiriyor.

- Valiler ve eyalet meclis üyeleri de seçilecek

Diğer yandan 6 Kasım'daki ara seçimler, Temsilciler Meclisi ve Senato haricinde ülke genelindeki valilikler ve 6 binden fazla eyalet meclisi üyelerini de belirleme özelliği taşıyor.

Real Clear Politics'te yer alan güncel anketlerde, halen ülke genelindeki eyalet valiliklerinin 18'ini elinde tutan Demokratların şu ana kadar 9 valiliği garantilediği, buna mukabil 21 valiliğe sahip Cumhuriyetçilerin ise en az 15 valiliği çok yüksek olasılıkla kazanacağı öngörülüyor.

Kalan 11 valiliği kazanabilmek içinse iki partinin şanslarının eşit olduğu kaydediliyor.

- Müslüman adaylarda son 18 yılın rekoru

Salı günkü ara seçimlerde Müslüman adayların sayısının da önceki dönemlere göre ciddi artış gösterdiği ve 2000 yılından sonraki en yüksek aday sayısına ulaşıldığı ifade ediliyor.

Amerikalı Müslümanların siyasete katılımını artırmayı hedefleyen JETPAC (Adalet Eğitim Teknolojisi Siyasi Savunuculuk Merkezi), 110 civarında Amerikalı Müslümanın ülke genelindeki çeşitli Kongre, eyalet, yerel ve federal pozisyonlarda aday olduğunu, bunlardan 40'ının ön seçimleri kazanarak ara seçimlerde yarışmaya hak kazandığını açıkladı.

JETPAC, bu adaylardan 5'inin Temsilciler Meclisi, 7'sinin parti il başkanlığı, 14'ünün eyalet meclisi, 11'inin belediye, 2'sinin yargı ve son olarak Temsilciler Meclisi üyesi olan Keith Ellison'un ise Minnesota eyaleti Başsavcılığı için yarıştığını kaydetti.

- İlklerin seçimi

ABD siyasi tarihinde birçok ilkin de yaşanacağı ara seçimde, kazanmaları halinde Georgia eyaletinden aday olan Stacey Abrams eyaletin ilk siyahi valisi, Minnesota eyaletinden aday olan Somali asıllı İlhan Ömer de eyaletin ilk Müslüman Temsilciler Meclisi üyesi olarak tarihe geçecek.

Ayrıca Tennessee eyaletinden aday olan Marsha Balckburn eyaletin ilk kadın senatörü, Colorado eyaletinden yarışa giren Jared Polis de eyaletinin ilk eşcinsel valisi olarak kayıtlara geçebilir.

- Trump'ın siyasi politikaları azınlıkları siyasete yöneltiyor

Araştırmalar, Trump'ın "ayrıştırıcı" söylem ve politikalarının, farklı etnik köken ve toplumsal kesimlerden gelen adayları daha fazla siyasete ittiğini gösteriyor.

Buna göre salı günkü ara seçimlerde sayıları 410'u bulan farklı etnik köken ve toplumsal kesimlerden adayların Kongre veya eyalet yönetimlerinde yer almak için yarışacağı belirtiliyor.

Seçim aday kayıtlarında, muhtelif pozisyonlar için yarışan toplam 974 adayın 272'sinin kadın, 215'inin siyahi veya Latin kökenli, kızılderili veya birden fazla ırka sahip olanlar ile 26'sının eşcinsel adaylar olduğu gözüküyor.