ŞANLIURFA (AA) - MEHMET FATİH ASLAN - Mısır, buğday, fıstık, pamuk ve biber gibi tarım ürünleriyle adından söz ettiren Şanlıurfa'nın verimli topraklarında, Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Araştırma Enstitüsünün (GAPTAEM) 10 yılı aşkın süredir yaptığı çalışmayla soya yetiştirilmeye başlandı.

GAP ile sulama imkanlarının her geçen gün geliştiği Şanlıurfa'da, ekonomik getirisi yüksek ürünlerin çeşitliliği de artıyor.

Bölge ürünlerinin verimliliği ve çeşitliliğine katkı sunmak amacıyla çalışmalar yürüten GAPTAEM mühendisleri, bölgeye en uygun soya çeşidini geliştirmeyi başardı.

Islah edilerek bölgenin sıcağına, toprak yapısına uyum sağlayan ve "GAPSOY16" ismiyle tescillenen soyanın, bölgede daha çok yetiştirilen pamuk, mısır gibi endüstriyel ürünler arasında yerini alması bekleniyor.

GAPTAEM Müdürü İbrahim Halil Çetiner, AA muhabirine yaptığı açıklamada, soyanın insan ve hayvan beslenmesi açısından önemli bir ürün olduğunu, bu nedenle bölgenin ürün deseninde yer almasını arzu ettiklerini söyledi.

Yıllardır bölgeye uygun soya çeşidini geliştirmek için çalışma yürüttüklerini anlatan Çetiner, "10 yılı aşkın bir süredir yapmış olduğumuz ıslah çalışmaları neticesinde bu yıl 'GAPSOY16' ismiyle yeni soya çeşidimiz tescillendi. Böylece ilk kez bölgemize uygun bir soya çeşidi tescil edilmiş oldu." dedi.

Yeni soya çeşidinin yağ ve endüstri bitkisi olarak pamuk, mısır ve buğdaya alternatif olacağını ifade eden Çetiner, soyanın hem yağ hem de küspe fabrikalarının tercih ettiği bir ürün olduğunu belirtti.

- "Zamanla mısır ve pamuğa alternatif olacaktır"

GAP sayesinde gelişen sulama imkanlarının bu tür endüstriyel bitkilerin yetiştirilmesine imkan sağladığına dikkati çeken Çetiner, şunları kaydetti:

"Soya gibi ürünler sulanması gereken ürünler. Bu soya çeşidimiz de ikinci ürün olarak ekilebiliyor. Yaz sıcaklığını ve suyu iyi değerlendirebiliyor. Sulama imkanlarının gelişmesiyle pamuk, mısır ve meyvenin bölgeye girmesiyle ben soyanın da bölgedeki yerini alacağını düşünüyorum. Devletimizin de desteklemeleri var bu yönde. Bu desteklemeler sayesinde zamanla pamuk ve mısıra alternatif olarak yerini alacaktır."

- Yağ ve protein miktarı yüksek

GAPTAEM Tarla Bitkileri Bölüm Başkanı Halil Hatipoğlu da GAPSOY16 soya çeşidinin Güneydoğu başta olmak üzere tüm soya üretimi yapılan bölgelerde yetiştirilebileceğini belirtti.

Yeni soya çeşidinin diğer çeşitlere göre daha fazla yağ ve protein barındırdığını aktaran Hatipoğlu, "Soyaların tanelerindeki yağ ve protein miktarı ekonomik açıdan çok önemlidir. Yeni çeşidimizde yağ oranı çok iyi. Protein miktarı da yüzde 44'lere varmıştır. Endüstrideki kullanım alanlarına baktığımızda soyanın yağı, sütü, unu, ekmeği, dondurması çokça yapılmaktadır." dedi.

Tescillenen soyanın bölgede hızla üretimini sağlamak, ayrıca tohum elde etmek amacıyla bir dekarlık alanın ekildiğini kaydeden Hatipoğlu, "Elde ettiğimiz tohumluk soyaların üretim hakkını tohum üreten firmalara ihale yoluyla satacağız. Bu firmalar da daha sonra tohumluk soya üreterek sertifikalandıracak ve çiftçilerimize sunacaklar. Böylece sertifikalı tohumlar daha hızlı bir şekilde çiftçilerimizin eline geçecektir." diye konuştu.

AA