ANKARA (AA) - ERCAN CANBOLAT/UĞUR ÇİL - Güney Sudan, 2011'den bu yana yağışların azalmasıyla baş gösteren kuraklık ve siyasi istikrarsızlığın beraberinde getirdiği iç çatışmalar nedeniyle şiddetli kıtlık ve açlıkla boğuşuyor.

Ülkenin özellikle kuzey bölgesini etkisi altına alan kuraklık ve kıtlık, yaklaşık 5 milyon kişiyi etkiledi.

Gıda ve ilaç gibi temel ihtiyaçlarını karşılayamayan Güney Sudanlılar komşu ülkelere sığınmak zorunda kaldı.

Güney Sudan'dan komşu ülkelere giden mülteci sayısı ise 1,5 milyonu aşmış durumda. Ülke nüfusunun yarısına yakınını etkileyen kıtlığın, uluslararası toplumdan gıda yardımı gelmemesi halinde yayılmasından endişe ediliyor.

Uganda 698 bin, Etiyopya 342 bin, Sudan 305 bin, Kenya 89 bin, Kongo Demokratik Cumhuriyeti de 68 bin Güney Sudanlı mülteciye yaklaşık 2 yıldır ev sahipliği yapıyor.

- İç savaş ekonomiyi zorluyor

Ülkedeki siyasi istikrarsızlık, 50 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği iç savaş ve devam etmekte olan kabileler arasındaki çatışmalar, Güney Sudan devletinin gelirlerinin büyük bölümünü savunma ve orduya harcamasına neden oluyor.

Birleşmiş Milletlerin (BM) araştırmalarına göre, Güney Sudan, olması gerekenden iki kat daha büyük bir orduya sahip. Devlet bütçesinin önemli bir bölümünün orduya ayrılması ekonomik anlamda oldukça zor durumda olan Güney Sudan halkının geçimini daha da güçleştiriyor.

Bu durum ayrıca devletin sağlık, gıda ve eğitim gibi alanlara yatırım yapmasına engel olarak ülkedeki kıtlık ve açlık kriziyle mücadeleyi neredeyse imkansız hale getiriyor.

- Güney Sudan petrol zengini

Sudan'dan 2011'de ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan'ın ekonomisi petrol gelirlerine dayanmasına rağmen çıkan petrolü işleyecek tesis ve altyapı ülkede bulunmuyor. Ülke, petrolün işlenmesi konusunda hala Sudan'a bağımlı durumda. Ayrıca petrol zengini Güney Sudan'da Çin'in geniş çaplı yatırımları da mevcut.

Zengin yer altı kaynakları ve tarıma elverişli toprakları olan Güney Sudan'da halk yiyecek ekmek bulmakta zorluk çekiyor. Ülkede şu an 4,9 milyon kişi acil yardım bekliyor.

Öte yandan BM Dünya Gıda Programı (WFP) 2015'te, Güney Sudan'da kuraklık tehdidi uyarısında bulunmuştu.

BM, çoğu çiftçi olan halkın iç savaş nedeniyle işsiz kaldığını ve tüm kaynaklarını tükettiğini ifade ederken "insan kaynaklı kıtlığın" yaşandığı vurgulanan ülkenin Unity eyaletine bağlı iki bölgesinde ise yaklaşık 100 binden fazla kişi yaşam savaşı veriyor.

Bazı bölgelerde ise insanlar ağaç yaprakları yiyerek hayatta kalmaya çalışıyor.

- Kıtlıkla mücadele için çağrılar artıyor

BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi Sözcüsü Jens Laerke, Güney Sudan, Nijerya, Somali ve Yemen'de süren kuraklık ve kıtlığın 20 milyondan fazla insanın açlık çekmesine sebep olduğunu belirterek, aralarında Güney Sudan'ın da bulunduğu bu ülkelerdeki insani trajediyi sona erdirmek için bu yıl 4,4 milyar dolar yardıma ihtiyaç duyulduğunu ifade etmişti.

BM Çocuklara Yardım Fonu da (UNICEF) Güney Sudan, Somali, Nijerya ve Yemen'de 22 milyon çocuğun yardıma ihtiyacı olduğunu "zaman tükeniyor" başlıklı açıklamasında duyurarak, söz konusu ülkelerde yaklaşık 22 milyon çocuğun yerlerinden edildiğini, aç ve hasta olduğunu belirtmişti.

Yaklaşık 1,4 milyon çocuğun da açlık nedeniyle ölüm riskiyle karşı karşıya olduğu vurgulanan açıklamada, bu çocuklara acil yardım ulaştırılması için 255 milyon dolara ihtiyaç duyulduğu kaydedilmişti.

Uluslararası Göç Örgütü de (IOM), şubat ayının sonunda yaptığı açıklamada, Güney Sudan, Somali, Yemen ve Nijerya'nın kuzeydoğusunda 20 milyon kişiyi bekleyen açlık krizine çözüm bulunabilmesi için uluslararası toplumu harekete geçmeye çağırmıştı.

Güney Sudan, Sudan'a karşı bağımsızlığını kazanmasının ardından göreve gelen Cumhurbaşkanı Salva Kiir Mayardit'in 16 Aralık 2013'te yardımcısı Riek Machar'ı "darbe teşebbüsünde bulunduğu" iddiasıyla görevden almasının ardından iç savaşa sürüklenmişti. İç savaşta yaklaşık 50 bin kişi hayatını kaybetmiş, milyonlarca kişi evini terk etmek zorunda kalmıştı.

Taraflar, barış görüşmeleri neticesinde 17 Ağustos 2015'te anlaşmaya varmış ancak barış süreci, cumhurbaşkanına bağlı güvenlik güçleriyle Machar yanlıları arasında 8 Temmuz'da yeniden başlayan çatışmalarla sekteye uğramıştı.

Güney Sudan hükümeti ile uluslararası ajanslar 20 Şubat 2017'de, ülkede yaşanan kuraklık ve kıtlık sebebiyle yaklaşık 5 milyon kişinin açlık tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu duyurmuştu.

AA