BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) - BETÜL YÜRÜK - Nükleer programını ve füze denemelerini sürdüren Kuzey Kore'ye askeri müdahaleyi "ilk seçenek" olarak değerlendirmeyen ABD yönetimi, Pyongyang'ı güçlü ekonomik yaptırımlar ve baskı ile köşeye sıkıştırarak müzakere masasına getirmeyi hedefliyor.

ABD, Kuzey Kore'nin 3 Eylül'de 2006 yılından bu yana en güçlü nükleer denemesini yapmasının ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyesi ülkelere yeni bir karar tasarısı göndererek petrol ambargosu uygulanması talebinde bulundu.

Yeni yaptırım kararının BMGK'de kabul edilmesi durumunda, Kuzey Kore 2 ay içinde ikinci kez uluslararası toplumun yaptırımları ile karşı karşıya kalacak.

Yeni tasarı, Kuzey Kore'ye ham ve kondensat olarak bilinen hafif petrol cinsi, rafine edilmiş petrol ürünleri ve doğalgaz sıvılarının satışının yasaklanması başlıklarını kapsıyor.

Kuzey Kore petrol ihtiyacının büyük çoğunluğunu Çin'den ithal ediyor. BM verilerine göre, Çin Kuzey Kore'ye yıllık 500 bin ton ham petrol, 200 bin ton da petrol ürünleri ihraç ediyor.

Rusya'nın da Kuzey Kore'ye yılda 40 bin ton ham petrol ihracatı yaptığı belirtiliyor.

- 100 bin Kuzey Korelinin yurt dışında çalışmaya zorlandığı tahmin ediliyor

Tasarıda Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'a ve bazı hükümet yetkililerine seyahat yasağı getirilmesi, yurt dışındaki mal varlıklarının dondurulması ve Kuzey Koreli işçilerin yurt dışında çalışmasının ve onlara ödeme yapılmasının tamamen yasaklanması da yer alıyor.

Yaklaşık 100 bin Kuzey Koreli işçinin ülkeye döviz girişinin sağlanması için Kim Jong-un rejimi tarafından yurt dışına çalışmaya gönderildiği tahmin ediliyor.

Tasarı, Kuzey Kore'nin kömür ihracatının ardından 750 milyon doları bulan en büyük ikinci gelir kaynağı tekstil ihracatına da yasak getiriyor.

Ayrıca tasarı BMGK'nin kara listesinde olan açık denizlerdeki gemilerin ülkeler tarafından durdurulup teftiş edilmesine izin veriyor. BMGK'nın kara listesinde halihazırda 20'den fazla gemi bulunuyor, yeni yaptırımların onaylanması durumunda ise listeye 9 gemi daha eklenecek.

Yeni yaptırımların kabul edilmesi için BMGK daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa'nın veto hakkını kullanmaması ve 15 üyeden en az 9'unun tasarı lehinde oy vermesi gerekiyor.

Yeni yaptırımlara önce sıcak bakmayan ve Kuzey Kore ile nükleer görüşmelerin başlaması teklifinde bulunan Çin, BMGK'nin ek yaptırımlarına destek vereceğini açıkladı ve Dışişleri Bakanı Vang Yi, Kuzey Kore'nin "nükleer sorun kilidini" açacak anahtarın yarısını baskı ve yaptırımlar, diğer yarısını ise diyalog ve müzakerelerin oluşturduğunu söyledi.

Kuzey Kore'nin nükleer programına karşı çıkıp füze denemelerini kınayan Rusya'nın ise yeni tasarı karşısında nasıl bir tutum sergileyeceği henüz netleşmedi. Rusya, krizin sadece yaptırım ve baskılarla çözülemeyeceğini belirterek, müzakerelere başlanmasını teklif ediyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "yeni yaptırımların Kuzey Kore'yi nükleer programından vazgeçirmeyeceği" açıklamasını yaptı.

Pyongyang, geçen temmuz ayında da uzun menzilli iki füze denemesi yapmış, bunun üzerine BMGK 5 Ağustos'ta Kuzey Kore'nin en önemli gelir kaynaklarından kömür, demir, kurşun ile deniz ürünleri ihracatına yasak konulması kararı almış ve ülkenin yaklaşık 3 milyar dolar olan toplam ihracat gelirlerinin 3'te birin azaltılmasını hedefleyen yeni yaptırımları onayladı.

Nükleer silah geliştirmeye 1950'lerde başlayan Kuzey Kore'de nükleer ve balistik füze denemeleri Kim Jong-un yönetiminde daha da sıklaştı. Kuzey Kore, 2006 yılından bu yana 6 nükleer deneme yaptı, çok sayıda da balistik füze fırlattı.

Pyonyang, en son nükleer denemesinin hidrojen bombası olduğunu iddia etti.

ABD'nin 2. Dünya Savaşı sırasında Hiroşima'ya attığı atom bombasının büyüklüğü 15 kiloton olarak bilinirken, Nükleer Denemelerin Yasaklanması Örgütü Kuzey Kore'nin son nükleer denemesinin 160 kiloton büyüklüğe sahip olduğunu tahmin ettiklerini açıkladı.

BMGK nükleer programı nedeniyle Kuzey Kore'ye 2006'dan bu yana ekonomik ve askeri yaptırımlar içeren 8 karar onayladı.

AA