İSTANBUL (AA) - Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Nuran Çetin, "Kaşgari Dergahı'nın en önemli özelliklerinden biri, konumu açısından hem Türkiye'deki Müslümanlar hem de yurt dışından gelen yabancılar tarafından çok ziyaret edilen bir tekke olması." dedi.

Eyüpsultan Belediyesi tarafından neşredilen, Dr. Nuran Çetin'in yazdığı "Gönül Sultanlarının Ağırlandığı Tekke Kaşgari Dergahı" eserinin dergahın bahçesindeki tanıtım toplantısında konuşan Kaşgari Murtaza Efendi Derneği Başkanı Ömer Erdoğan, Kaşgari Dergahı'nın tasavvuf tarihinin en önemli mekanlarından biri olduğunu söyledi.

Tarihe yön veren önemli isimlerin bu tekkede oturduğunu, sohbet ettiğini ve feyiz aldığını belirten Erdoğan, "Bize de Rabbim ömrümüzün bir döneminde bu dergaha hizmet etme şerefi verdi. Bunun için Rabbime hamd ediyorum." ifadesini kullandı.

"Yıkılmak üzere olan Kaşgari Dergahı yüzlerce yıl daha hizmet verecek bir yapıya kavuştu." diyen Erdoğan, restorasyonda emeği geçenlere, Eyüpsultan Belediyesi'ne ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne katkılarından dolayı teşekkür etti.

- "Merak ettiğim tekkeyi araştırmak nasip oldu"

Dr. Çetin, konuşmasında kitabın Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde 2004 yılında Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz'ın danışmanlığında hazırladığı yüksek lisans tezinin gözden geçirilmiş ve genişletilmiş hali olduğunu söyledi.

Çocukluğunun ve gençlik yıllarının dergahın bulunduğu mahallede geçtiğini anımsatan Çetin, "Şu tekkede bir kütüphanemiz vardı, burada üniversite sınavına hazırlandım. Gençlik yıllarında buranın adının neden 'Kaşgar' olduğunu merak ediyorduk." diye konuştu.

Yıllar önce merak ettiği tekkeyi detaylı bir şekilde araştırmanın kendisine nasip olduğunu dile getiren Çetin, Kaşgari Dergahı'na ilişkin şunları söyledi:

"Tekkemiz adını Doğu Türkistan'ın merkezi Kaşgar'dan almaktadır. Kurucusuna nispetle Murtaza Efendi Tekkesi, ilk şeyhine nispetle Abdullah Kaşgari Tekkesi olarak isimlendirilmektedir. Tekkemiz 1744 yılında inşa ediliyor, 1745'de yapımı tamamlanıyor, 1746 yılında Murtaza Efendi tarafından vakfediliyor."

Dergahın tarihine, fiziksel yapısına, burada eğitim gören önemli isimlere ve Nakşibendi dergahı olarak üstlendiği misyona değinen Çetin, restorasyon sayesinde tekkenin ihya edildiğini vurguladı.

Çetin, tekkenin geçmişten bugüne çeşitli badireler atlatarak geldiğini anımsatarak, şöyle devam etti:

"Kaşgari Dergahı'nın en önemli özelliklerinden biri, konumu açısından hem Türkiye'deki Müslümanlar hem de yurt dışından gelen yabancılar tarafından çok ziyaret edilen bir tekke olması. Araştırma yaparken daha çok Almanca, Fransızca ve İngilizce yazılan makalelere rastladım. Ne yazık ki çok fazla Türkçe makaleye rastlayamadım."

- "Bu toprakların çocukları medeniyetine sahip çıkıyor"

Eyüpsultan Belediye Başkanı Remzi Aydın, 2013 yılının sonlarında dergahın harap durumda olduğunu öğrendiklerini belirterek, restorasyon çalışmalarına ve süreçte yaşananlara ilişkin bilgi verdi.

Kaşgari Dergahı'nın restorasyonu, Nuran Çetin'in kitap çalışması gibi pek çok husus açısından bereketli bir gün olduğunu dile getiren Aydın, Şunları söyledi:

"Bu toprakların çocukları medeniyetlerine sahip çıkıyorlar. Tüm bunlar benim günümüze ve geleceğe dair umutlarımı diri tutuyor. Bu toprakların evlatları vefa gösteriyor, medeniyet, inanç, gelenek, kültür, geçmiş ve geleceklerine sahip çıkıyorlar."

Emeği geçenlere teşekkür eden Aydın, konuşmasının ardından kitabın yazarı Nuran Çetin'e çiçek sundu.

Eyüpsultan Belediyesi yayınlarının okuyucuyla buluşturduğu tekkenin hikayesini fotoğraf, plan ve haritalar eşliğinde anlatan "Gönül Sultanlarının Ağırlandığı Tekke Kaşgari Dergahı" eseri toplantıya katılanlara hediye edildi.

- Kaşgari Dergahı hakkında

Adını ilk şehyi Abdullah Nidai’nin memleketi olan ve bugün Çin idaresi altında bulunan Doğu Türkistan'ın merkezi Uygur bölgesindeki Kaşgar'dan alan dergah, 1745 yılında kuruldu.

Haliç sırtlarında yer alan ve Eyüpsultan tekkeleri arasında özel bir yere sahip olan Kaşgari Tekkesi, Osmanlı devlet adamlarının da ilgilendiği ve önem atfettiği bir kurum oldu.

Abdülhakim Arvasi, Hüseyin Hilmi Işık, Necip Fazıl Kısakürek gibi tanınan isimlerle tanınan tekke 2018 yılında aslına uygun olarak restore edildi.