ADANA (AA) - Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, tarımı aynı zamanda iktisadi bir faaliyet olarak gördükleri belirterek, "Geçen sene dünyadan aldığımızın tohumun 8 bin 500 ton fazlasını dünyaya sattık. Yani Türkiye tohum alanında toplam miktarda net ihracatçıdır" dedi.

Eker, Adana'da Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Modern Bitki ve Islah Generasyon Atlatma Merkezi açılışında, yaptığı konuşmada, başta tarım kanunu olmak üzere 15 kanun çıkardıklarını, tarıma verilen destekleme sistemini temelden değiştirdiklerini bildirdi.

Türkiye'de daha önce tarımsal desteklerin yüzde 84-85'inin doğrudan gelir desteği olduğunu, hayvancılığa verilen desteklerin yüzde 4, yağlı tohumlarda ise 10 civarı olduğuna işaret eden Eker, "Bu kardeşiniz 52 çeşit yeni destek getirdi. Tam 52 kalem. Bugün Türk çiftçisi Bakanlıktan tam tamına 10 milyar lira karşılıksız hibe destek alıyor. Bugün 22 Mayıs itibariyle bu paranın 5 milyardan daha fazla kısmı ödenmiş, önümüzdeki hafta ödenecek yaklaşık 1.5 milyar liralık kısmıyla 6.5 milyarı, yani 10 milyarın yüzde 65'i yılın ilk 5 ayında ödenmiş olacak" diye konuştu.

Eker, Adana çiftçisine de önümüzdeki günlerde destekler kapsamında 173 milyon lira destek verileceğini belirtti.

- Tohum ihracatı 

Tarımda verimliliği artırmak için araştırma geliştirme faaliyetlerine, tohum, bitki ıslahı çalışmalarına değer verdiklerini vurgulayan Eker, bugün Türkiye'de sadece tarla ürünlerinde Bakanlık araştırma enstitülerinin geliştirdiği tohum çeşidi sayısının 929 olduğunu, bunun yüzde 60-65'inin son 10 yılda geliştirildiğini ifade etti.

Eker, "Geçen sene dünyadan aldığımızın tohumun 8 bin 500 ton fazlasını dünyaya sattık. Yani Türkiye tohum alanında toplam miktarda net ihracatçıdır. Aldığından çok daha fazlasını, 8 bin 500 ton fazlasını dünyaya tohum olarak satacak noktaya gelmiştir" diye konuştu.

Hububatta bakliyatta, çeltikte kullanılan çeşitlerin yüzde 100'ünün Bakanlık enstitü ve araştırma merkezlerinin geliştirdiğine değinen Eker, bu merkezlerde sessiz sedasız ama çok önemli çalışmalar yapıldığını bildirdi.

Eker, şunları söyledi:

"Biz Türkiye'nin tohum varlığını teminat altına aldık. 21. yüzyıl ve daha sonraki yüzyıllar için Türkiye tabiatında var olan geliştirilmiş veya tabiattan alınmış tüm tohumların tamamını biz teminat altına aldık. Sigorta altına aldık. Nedir o sigorta. Dünyanın üçüncü büyük tohum gen bankasını kurduk. 2010'dan beri faal. Burada 117 bin çeşit tohum, yanlış duymadınız 117 bin çeşit tohum örneği muhafaza ediliyor. Sebze, hububat hepsi var."

Eker, tohum gen bankasının Çin ve ABD'den sonra üçüncü sırada yer aldığına dikkati çekti.

- Geofit bahçesi

Eker, gen bankasına ilave olarak Türkiye tabiatında var olan lale, sümbül, zambak, süsen gibi yumrulu soğanlı süs bitkilerinden 800'ün üzerindeki çeşidin toplandığı dünyanın en büyük geofit bahçesini Yalova'da kurduklarına değindi.

Bahçedeki özel serada dünyanın değişik yüksekliklerinde doğal olarak bulunan o çiçeklerin doğal ortamda yaşayabilecekleri özel iklim imkanları oluşturduklarını belirten Eker, "Hem kayıt ettik, hem tabiattan topladık, hem emniyet altına aldık, hem çoğaltıyoruz, hem ıslah ediyoruz hem halka bunları sunuyoruz. Bu da süs bitkileri ile ilgili Türkiye'nin geleceğinin sigortasıdır. Tohum gen bankası tohumla ilgili Türkiye'nin geleceğin sigortası ise geofit bahçesi de süs bitkilerinin bu manadaki sigortasıdır" dedi.

- Türkiye milli botanik bahçesi

Eker, uluslararası standartlarda Türkiye'nin ilk Milli Botanik Merkezi kurduklarını, çalışmalarının hızla sürdüğünü bildirdi.

Merkezin üzerinde yaklaşık 10 senedir çalıştıklarını, merkezin halka açık olacağını vurgulayan Eker, "Biz, Türkiye tabiatına önem ve değer veriyoruz. Türkiye tabiatının ve Türkiye'nin bio çeşitliliğinin değerinin farkındayız. Bunun ne kadar önemli bir değer olduğunu, Türkiye açısından agrostratejik değerini ne kadar önemli olduğunun bilincinde ve farkındayız. Bunları muhafaza ediyoruz, çeşitleri tohumları geliştiriyoruz" diye konuştu.

- Buğday verimi

Eker, Türkiye'nin yıllık sertifikalık tohum üretimin 150 bin ton iken verilen desteklerle bugün 800 bin tona yaklaşıldığını belirterek, "Eğer destek verilmemesi halinde Türkiye'de 8 milyon hektar araziden 22-23 milyon ton ürün alınmaz. Bu sene inşallah 22.5 milyon ton buğday bekliyoruz. Yoksa bu kadar olmazdı. Bu, geliştirilen çeşitleri, ıslah metotları, kullanılan teknikler, sertifikalı tohumla alakalı" ifadesini kullandı.

Eker, merkezde yapılacak olan generasyon atlatma işleminin, melezleme yöntemiyle tohum ıslah, çeşit geliştirme çalışması olduğunu, bu çalışmalarda zamandan yarı yarıya kazanç sağlanacağını, 8 yıllık bir çalışmanın 4 yılda yapılabileceğini kaydetti.

Konuşmaların ardından Bakan Eker ve katılımcıların kurdele keserek merkezin açılışını yaptı, laboratuvarları gezdi. Bakan Eker, merkezde geliştirilen ve kendi soyadı "Eker" ismi verilen bir buğday çeşidi hakkında da bilgi aldı.

- Merkez

Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü bünyesindeki Modern Bitki Islahı ve Generasyon Atlatma Merkezinde, moleküler bitki ıslah birimi,doku kültürü birimi ile tam ve yarı kontrollü generasyon atlatma seraları bulunuyor.

Seralarda yılda iki üç ürün alınarak bitki ıslah çalışmalarında yüzde 50- 65 zaman ve kaynak tasarrufu sağlanacak. Merkez, ıslah çalışması yürüten diğer kamu ve özel sektör araştırma kuruluşlarına da hizmet verecek.

2013 yılı başında inşaatına başlanan merkez için 3.5 milyon lira harcandı. Merkezde, ziraat mühendisi ve biyolog olmak üzere 25 uzman görev yapacak.