RABAT (AA) - TACEDDİN EL-ABDULAVİ - Fas Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanı Halid es-Samedi, Arap ülkelerine, Arap araştırmacıların ülkede kalmasını sağlamak için reform paketleri uygulamaları çağrısında bulundu.

Samedi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Fas ve diğer Arap ülkelerinde eğitimde yapılması gereken reformlar hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Arap dünyasından Batı ülkelerine beyin göçü hakkında öneride bulunan Samedi, "Arap ülkelerinde büyük şirketlerin çalışma ortamı iyileştirilerek yatırım ve istikrar teşvik edilmelidir." ifadelerini kullandı.

Samedi, birçok Faslı uzmanın yabancı şirketlerin sağladığı imkanlar sebebiyle onlarla çalıştıklarını söyledi.

Arap araştırmacıların ülkelerinde kalmaya devam etmelerini güvence altına almak için bir dizi reform yapılmasının zorunlu olduğunu kaydeden Samedi, söz konusu reformları, bilimsel araştırma laboratuvarlarının çalışma yapısının rehabilitasyonu, laboratuvarları gelişmiş cihazlarla donatma, bilimsel alanda kullanılan ve çoğu hala bir tür gizlilik içinde olan doğru bilginin ulaşılabilirliğinin sağlanması olarak sıraladı.

Arap ülkeleri arasındaki iş birliği düzeyine de değinen Samedi, birçok Arap ve İslam ülkesiyle ikili, üçlü iş birliği ortaklığının olduğunu ancak çoğunun bu ortaklığı gerektiği gibi etkinleştirmediğini dile getirdi.

Samedi, Fas'ta yüksek öğrenimde bilimsel çalışmalarda Fransızca eğitim verilmesinin ülkeler arası iş birliğini olumsuz yönde etkilediğini belirterek, bunun, Faslı öğrenci ve eğitimcilerin, İngilizceyi esas alan Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Kuveyt ve diğer ülkelerdeki tekliflerden yararlanamamalarına neden olduğuna işaret etti.

- İnovasyon kentleri

Son on yılda Fas üniversitelerinde patent oranında önemli artış olduğunu kaydeden Samedi, bunun Fas'ı 6 üniversitede inovasyon kentleri adı verilen önemli bir yapı oluşturmaya yönelttiğini ve bunu diğer üniversitelerde yaygınlaştırmayı hedeflediklerini anlattı.

Samedi, "İnovasyon kentlerinin rolü, buluş sahiplerini patent tescili aşamasına gelinceye kadar kucaklamak ve daha sonra buluşu bir projeye ve sanayiye dönüştürecek olan şirket ile ilişkilendirmek, böylelikle ülkenin ekonomik ve sosyal dokusunda istenen etkiyi sağlamaktır." değerlendirmesinde bulundu.

İnovasyonları kucaklamaya teşebbüs edebilecek şirketlerin olmamasından dolayı Fas'ın bu alanda büyük zorluklarla karşılaştığını kaydeden Samedi, uzmanları ve yapılan icatları ülke dışına çekmek isteyen yabancı şirketlerle rekabet etme sorunu yaşandığına dikkati çekti.

İnsanların haberleşme teknolojisi sayesinde yabancı şirketlerle daha fazla bağlantı kurmaya başladığını ve bunun Fas ekonomisinin yabancı şirketlerle rekabet etmesini zorlaştırdığını belirten Samedi, "Fas, ilmi araştırmalar için bir ulusal konsey kurmaya ve konsey içinde ulusal ve uluslararası rekabet edebilecek ilmi araştırma grupları oluşturmaya çalışıyor." dedi.

Bazı şirketlerin bilimsel araştırma çabalarına katkıda bulunduğunu, ancak koordinasyon ve entegrasyona ihtiyaçları olduğunu aktaran Samedi, kamu ve özel sektör arasında entegre araştırma projeleri hazırlamanın büyük bir sorun olduğunu ve bunu başbakan başkanlığındaki daimi bakanlık komitesi aracılığıyla çözmeye çalıştıklarını dile getirdi.

Bakan Samedi. bilimsel alanda gelişmeler yaşandığını ancak Faslı araştırmacıların çalışmalarını ülkelerinde sürdürebilmelerinin önünde birtakım prosedür ve zorlukların olduğunu ifade ederek, "Verilerin Fas'ta işlenmesi için Afrika'daki araştırmacıları çekecek bir yer olmaya çalışıyoruz." dedi.