ANKARA (AA) - BURCU ÇALIK - 20 yılda bir düzenlenen insan yerleşimleri, konut politikaları ve çevresel sorunların ele alındığı uluslararası "Habitat-3 Konferansı" için geri sayım başladı. 17-20 Ekim'de Ekvator'da gerçekleştirilecek ve ön müzakereler sonucunda oluşturulan "Kito Deklarasyonu ve Yeni Kentsel Gündem" belgesinin kabul edileceği zirvede, Türkiye'nin "göçmen" sorunlarına yönelik önerileri ve yeni tedbirler de gündeme gelecek.

Birleşmiş Milletler (BM) Habitat Programı tarafından organize edilen, ilki 1976'da Kanada'da, ikincisi de 1996'da İstanbul'da düzenlenen Habitat konferanslarının üçüncüsü Ekvator'un başkenti Kito'da 17-20 Ekim'de gerçekleştirilecek. Türkiye'yi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının temsil edeceği konferansa yaklaşık 30 bin kişinin katılması hedefleniyor.

Sürdürülebilir kalkınma, çevresel sürdürülebilirlik, konut politikaları ve insan yerleşimleri gibi temel sorunlara ilişkin dünyanın yol haritasının belirleneceği zirvede, 175 maddeden oluşan "Yeni Kentsel Gündem (New Urban Agenda)" belgesi ile 10 maddelik "Kito Deklarasyonu" kabul edilecek.

- Zirvenin hedefi, eşit haklara sahip göçmenler

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının da yer aldığı uluslararası müzakereler sonucunda hazırlanan "Kito Deklarasyonu ve Yeni Kentsel Gündem Belgesi"nde BM'nin "2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi ve Hedefleri" kentleşme dinamikleri üzerinden yeniden tanımlanıyor. Belgede, "kapsayıcılık", "insan merkezli" ve "kimsenin geride bırakılmaması" gibi yeni tanımlar yer alırken "herkes için kent" tanımıyla din, dil, ırk, cinsiyet, etnik köken gözetilmeksizin tüm göçmenlerin kentlerde eşit haklara sahip olmasının sağlanması hedefleniyor.

- Türkiye'nin insani yardım önerisi

Türkiye, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının öncülüğünde katıldığı müzakerelerde sonuç belgesinde yer verilen, kentlerin doğal afet ve iklim değişikliğinden kaynaklanan risklere karşı hazırlıklı olmasına yönelik tedbirleri içeren "dirençli kentler" önerilerine destek sağladı.

Belgede kayıt dışı çalışanların kent sistemine ve ekonomisine entegre edilmesi yaklaşımı benimsenirken, Türkiye'nin "Yeşil İklim Fonu"ndan yerel yönetimlerin de faydalanması yönündeki önerisi kabul görmedi.

Türkiye, "Yeni Kentsel Gündem"de göçmen sorununun daha fazla yer bulması gerektiğini ifade ederken, insani sorumlulukların gereği olarak ülkelerin gelişmişlik durumları oranında göçmen sorununa yönelik katkı sağlamasına ilişkin öneriyi de gündeme getirdi. Bu öneri, diğer ülkeler tarafından reddedilirken, Türkiye'nin Habitat-3 Konferansı'nda Suriye krizi ve göçmen sorununa yönelik bilgi paylaşımında bulunarak soruna dikkati çekmesi planlanıyor.

Konferanstaki görüşmelerde, Türkiye'nin hali hazırda en fazla göçmen misafir eden ülke olduğu ve göçmenler için 12 milyar dolar harcadığı vurgulanacak, Suriyeliler için yürütülen politikalara yönelik bilgi paylaşımında bulunulacak. Gerek yuvarlak masa toplantıları gerekse ikili görüşmelerde bu insani krizde yük paylaşımının eşit olması, tüm ülkelerin bu soruna duyarlılık göstermesi gerektiği de ifade edilecek.

Öte yandan Türkiye'nin terörizmin şehirleri tehdit eden başlıca unsur olarak ele alınması yönündeki önerisine de diğer ülkelerden destek verilmedi.

- BM Habitat Programı'nın geleceği de tartışılacak

Habitat-3 Konferansı'nda kabul edilecek sonuç bildirgesi bağlayıcı olmamakla birlikte devletlere "kentleşme" konusunda önemli bir yol haritası olma özelliğini taşıyor.

Kito'da kabul edilecek sonuç bildirgesinin son bölümü, BM Habitat Programı'nın geleceğine yönelik önemli kararlar da içerecek. Türkiye, programın devam etmesi, iyileştirilmesi ve etkin çalışması yönünde görüş bildirirken, bazı ülkeler ise programın etkin olmadığı ve iyi yönetilmediğine yönelik eleştiriler getiriyor.

Konferansta gerçekleştirilecek ikili görüşmelerde bu konunun da gündeme gelmesi bekleniyor.

AA