ANKARA (AA) - MURAT TEMİZER - ABD'deki Rutgers Üniversitesi'nde Mekanik ve Uzay Bilimleri Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Javier Diez, üniversite araştırma ekibinin su altında da hareket edebilen ve "Naviator" adı verilen bir drone geliştirdiğini belirterek, söz konusu aracın özellikle denizlerdeki petrol ve doğalgaz boru hatlarındaki alt yapı arızalarını hızla belirleyip olası sızıntıların önlenmesinde kullanılabileceğini söyledi.

Diez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, su altında gözlem yapabilecek drone geliştirme çalışmalarına 2012 yılında başladıklarını ve aracın testlerini 2013'te tamamladıklarını aktardı.

Su altında da hareket edebilen ve araştırma yapabilen araca "Naviator" adını verdiklerini ifade eden Diez, "Dünyada son yıllarda su altında da araştırma yapmakta kullanılabilecek pek çok drone geliştirme girişiminde bulunuldu. Ancak Rutgers Üniversitesi araştırma ekibinin geliştirdiği Naviator, türünün ilk örneği olma özelliğini koruyor. Geliştirdiğimiz araç teknolojik bir sıçrama niteliği taşımaktadır. Naviator aynı zamanda havada da hızlıca konuşlandırılarak arama ve kurtarma, köprü, gemi ve liman kontrolleriyle denizdeki petrol ve doğalgaz operasyonlarını incelemek için rahatlıkla kullanılabilir." değerlendirmesinde bulundu.

- Hızlı tepki veren drone için ticari şirket kuruldu

Diez, Naviator'un hava ve suda hızlı tepki kabiliyetine sahip olduğunu kaydederek, şöyle devam etti:

"Petrol ve doğalgaz sektöründe alt yapıdaki arızalar çok hızlı bir şekilde araştırılıp saatler veya günler boyunca sürecek sızıntıları önleme çalışmaları, geliştirdiğimiz drone sayesinde kısa sürede bitirilebilir. Yani Naviator enerji sektöründe özellikle boru hattıyla petrol ve gaz taşımacılığında olası arızaları belirlemekte etkin rol oynama kapasitesine sahip. Bu araç sayesinde, su altındaki boru hatlarının kontrollerinin daha hızlı, daha sık ve tüm kötü hava koşullarında bile yapılmasına olanak sağlanabilir. Naviator'u karada ve suda hızla harekete geçirme kolaylığı var. Bu da daha az insan etkileşimi, daha az zaman ve para harcanması anlamına geliyor. Naviator, bu sayede olası petrol sızıntılarını önlemek için de etkin bir çözüm sunabilir."

Diez, Naviator'un birçok projede denendiğini, son olarak 20 Haziran 2017'de deniz altında bir köprünün ayaklarının kontrolünde kullanıldığını belirterek, Rutgers Üniversitesi'nin geliştirdiği drone için ticari adımlar atmak amacıyla SubUAS LLC isimli bir de şirketin kurulduğunu açıkladı.

Söz konusu drone için şu anda 15 kişilik araştırma ekibinin geliştirme çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Diez, proje giderlerinin ise Amerikan Deniz Araştırmaları Bürosu tarafından karşılandığını bildirdi.

- Petrol sızıntısında rekor tazminat örneği

Denizlerdeki petrol sızıntısı konusundaki en önemli örnek, 2010 Meksika Körfezi felakati olarak tarih sayfalarındaki yerini aldı.

BP geçen yıl, Meksika Körfezi'ndeki sondaj kuyusunda meydana gelen sızıntı nedeniyle 20 milyar dolar tazminat ödemeyi kabul etti. Söz konusu tazminat, ABD'de tek bir kurumun uzlaştığı en büyük rakam olma niteliğini taşıyor.

Daha önce BP'den yapılan bir açıklamada ise felaket sonrası ödenen farklı ceza, anlaşma ve uzlaşma bedelleri ile okyanusun temizlenmesinin toplam maliyetinin 53 milyar doların üzerinde olacağının tahmin edildiği belirtilmişti.

AA