MELTEM BULUR - Uzmanlar, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın görevine başladıktan sonra ilk ziyaretini Türkiye’ye yapmasını "yakınlaşma isteği" ve Avrupa'daki mülteci krizi noktasında önemli bir buluşma olarak nitelendirdi. 

Ziyaretine ilk olarak Davutoğlu ile İstanbul’daki Türkiye-Yunanistan dostluk maçını izleyerek başlayan ve sonrasında Fener Rum Patriği Bartholomeos'u ziyaret eden Çipras, Ankara'da da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Davutoğlu, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ile bir araya geldi. 

Kıbrıs ve Ege meselesi, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üyeliği gibi meselelerin masaya yatırıldığı temaslarda ana başlık sığınmacılar olurken, Çipras'ın, bu konudaki mesajları dikkati çekti. Daha da kötüye giden mülteci sorunu karşısında ülkeler arasında yeni bir iletişim ve temas düzeyinin kurulması gerektiğini dile getiren Çipras'ın, AB ile Türkiye arasında, sığınmacı akışını ülke içinde tutmaya, göçmenlere yardım eli uzatmaya ve mültecilerin üçüncü ülkelere yasal olarak yerleştirilmelerini sağlayan güçlü bir mekanizma oluşturmaya yönelik içerikli anlaşmaya varılmasının önemine değindiği görüldü. 

Yunan başbakanın Türkiye ziyareti ve verdiği mesajları değerlendiren uzmanlar, Türkiye ve Yunanistan'ın Suriyeli mülteci krizinden en çok etkilenen iki ülke olduğuna vurgu yaparak, Çipras'ın ziyaretinin diğer Avrupalı liderlerinin Türkiye ziyaretleriyle birlikte değerlendirilmesi gerektiğine işaret etti.

- Çipras'ın maça gelmesi "yakınlaşma isteği"

Gerek Paris saldırılarında Almanya-Fransa dostluk maçının olduğu stadyumun hemen yanında canlı bomba bulunması, gerekse önceki gün Hollanda ile Almanya arasında yapılacak dostluk maçının güvenlik gerekçesiyle iptal edilmesi nedeniyle Çipras'ın maça gelmeyebileceği belirtilirken, uzmanlar, bu açıdan Çipras'ın Davutoğlu ile yan yana dostluk maçı izlemesinin sembolik anlamı bulunduğunu söyledi.

 Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) Uzmanı Zeynep Songülen İnanç, Çipras'ın bu adımla, uluslararası kamuoyuna, teröre rağmen normal hayata devam etmek gerektiği mesajını verdiğini kaydetti.

Çipras'ın maçı izlemenin yanı sıra Davutoğlu'yla beraber takımları soyunma odasında ziyaret etmesini de "yakınlaşma isteği" olarak yorumlayan İnanç, "Çipras'ın, Türkiye ile yakın ilişkileri derinleştirmeyi istediğini de gösteren bir mesaj bu" görüşünü dile getirdi.

İnanç, Çipras'ın muhalefet partileriyle görüşmesini de değerlendirerek, Yunan başbakanın Türkiye’deki bütün kesimlerle daha yakın ilişkiler geliştirme isteğini net şekilde ortaya koyduğunu yorumunu yaptı.

Her ne kadar sığınmacı krizini ele alıyormuş gibi görünse de Avrupa’daki önlemlerin büyük ölçüde mültecilerle karşılaşan devletlere yardım etmeye dayandığını vurgulayan İnanç, "Türkiye ile Avrupa arasındaki mülteci meselesi halihazırda ilerliyor. Yunanistan, AB üyesi bir ülke ve hem de Yunanistan ve Türkiye Ege denizini paylaşıyor. Dolayısıyla bu iki ülkenin işbirliği çok önemli. Bu işbirliği Avrupa kaynakları kullanılarak mı yapılacak, Avrupa’nın desteği hangi alanda alınacak gibi soruların iki ülke arasında konuşulması çok önemli" dedi.

- Paris saldırısı mülteci krizini olumsuz etkiledi

Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi (EDAM) Başkanı Sinan Ülgen de ziyaretin sığınmacı krizinden en çok etkilenen iki ülkenin başbakanını bir araya getirmesi nedeniyle önem taşıdığını ifade etti. 

Ziyaretin en dikkat çeken konusunun Ankara ile AB arasında müzakeresi devam eden mülteci paketine ilişkin görüşmeler olduğunu dile getiren Ülgen, Yunanistan'ın Türkiye’den alacağı tedbirlerle Avrupa’ya yönelik mülteci akışını sınırlamak istediğini, bunun karşılığında Ankara’nın da AB’ye yönelik beklentileri olacağı değerlendirmesinde bulundu. 

Ülgen, iki tarafın da hem kendi pozisyonlarını telaffuz ettiğini hem de birbirlerinden destek istediğini anlatarak, "Bu ziyaret de, Merkel başta olmak üzere birçok Avrupa liderinin Türkiye ziyaretleriyle birlikte değerlendirilmeli. Çünkü, mülteci krizinin Avrupa hükümetleri üzerinde yarattığı baskı devam ediyor. Paris saldırıları sonrası bu daha da acil hal aldı. Çünkü trajedi sonrasında toplumda özellikle aşırı sağ, sığınmacı sorunuyla terör meselesini ilişkilendirdi. O açıdan Türkiye-AB arasında müzakerelerin bu bağlamında sonuca kavuşturulmasında fayda var. Aksi takdirde, Avrupa hükümetleri gittikçe daha zor bir dönemle karşı karşıya kalacaklar" ifadelerini kullandı.

Ziyarette, Türkiye-AB ilişkilerinde önem taşıyan Kıbrıs meselesinin de gündeme geldiğini hatırlatan Ülgen, Ada'da taraflar arasındaki görüşmelerin 2016'nın ilk çeyreğinde tamamlanıp referanduma gidilebileceğini söyledi. Ülgen, "Çipras’ın çözüme vereceği destek Rum tarafının tavrını etkileyecektir" diye konuştu.

AA