ANKARA (AA) - Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Çin'in, Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin 2016'da Güney Çin Denizi konusunda Pekin'in aleyhine verdiği kararı rafa kaldırmaları halinde ortak petrol ve doğal gaz arama teklifinde bulunduğunu belirtti.

Manila Times'ın haberine göre, Duterte, Devlet Başkanlığı Sarayında gazetecilere yaptığı açıklamada, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in kendisine, tahkim kararını göz ardı etmeleri halinde ortak petrol ve doğal gaz keşifleri yürütmeyi teklif ettiğini söyledi.

Çin devlet başkanının kendisine "İddianızı bir kenara bırakın. Sonra da herkesin Çinli şirketlerle bağlantı kurmasına izin verin." dediğini aktaran Duterte, Şi'nin, olası ortak keşiften elde edilecek gelirin yüzde 60'ını Filipinler'e verme sözü verdiğini ifade etti.

Haberde, "Devlet Başkanı Duterte, Pekin ile ortak petrol ve doğal gaz keşfinin önünü açmak için Güney Çin Denizi konusundaki 2016 tahkim kararını bir kenara bırakmaya hazır." yorumuna yer verildi.

- Duterte, Şi ile bir araya gelmişti

Filipinler Devlet Başkanı Duterte, geçen ayın sonunda Çin'in başkenti Pekin'de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya gelmişti.

Duterte, Güney Çin Denizi'yle ilgili konunun iş birliğiyle çözülmesini arzu ettiğini belirtmişti.

İki taraf arasında hükümetler arası ortak yürütme komitesinin ve doğal gaz ve petrol iş birliğine ilişkin bir çalışma grubunun kurulmasına karar verildiği açıklanmıştı.

- Dava süreci

Duterte'den önceki Filipinler yönetimi, 2013'te Tahkim Mahkemesi başvurarak Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki ada ve adacıklarda hak iddia etmesiyle ilgili dava sürecini başlatmıştı.

Lahey'deki mahkeme, 12 Temmuz'da 2016'da açıkladığı kararda, Çin'in Filipinler'in egemenlik haklarını ihlal ettiğine ve suni adalar inşa ederek Güney Çin Denizi'ndeki mercan kayalıklarına büyük zarar verdiğine hükmetmişti.

Kararda Çin'in, Güney Çin Denizi sularında ve kaynaklarında tarihten gelen ayrıcalıklı bir kontrole sahip olduğu yönündeki iddiasıyla ilgili herhangi bir kanıt bulunmadığı ifade edilmişti.

Güney Çin Denizi'nin tamamı üzerinde hak iddia eden Pekin yönetimi, mahkemeye sert tepki göstererek kararı "mesnetsiz" olarak nitelemişti.

- "Güney Çin Denizi" sorunu

Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.

Pekin'in tartışmalı sularda inşa ettiği yapay adalar üzerinde kurduğu üsleri silahlandırdığı iddiaları, ABD ve bölge ülkeleriyle arasında gerginliğe sebep oluyor.

Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.