İSTANBUL (AA) - BELGİN YAKIŞAN/BURHAN SANSARLIOĞLU - Bir süredir ekonomik büyümesine ilişkin endişelerin artarak devam ettiği Çin'de, HSBC imalat sanayi öncü Satınalma Yöneticileri Endeksi'nin (PMI) olumlu yönde gelmesine karşın, büyümeyi destekleyici daha fazla teşvik beklentisi sürüyor.

Çin'de son dönemde olumsuz yönde gelen makroekonomik veriler, ülkede büyümeye ilişkin tedirginlikleri artırırken, bu durum ekonomi yönetiminden büyümeyi destekleyici daha fazla politika beklentisini de beraberinde getirmişti. 

Haftasonu Çin Maliye Bakanı Lou Jiwei'nin, büyüme hızının yavaşladığını belirterek, bazı verilerdeki zayıflamanın ekonomik politikalarda değişime yol açmayacağını ifade etmesi ise piyasalar tarafından bu yöndeki beklentilerin karşılanmayacağı şeklinde algılanmıştı. 

Jiwei'nin açıklamaları sonrasında, piyasalarda Çin'in ekonomik büyümesine ilişkin endişeler gündemin ilk sırasına taşınırken, daha fazla gevşeme politikası uygulanacağına yönelik beklentilerin azalması da ülkenin hisse senedi piyasalarında sert düşüşlere neden olmuştu. 

Tüm bu gelişmeler sonrasında, imalat sanayi faaliyetlerindeki gelişmeye ilişkin ipucu vermesi açısından öncü imalat sanayi PMI'nın önemi arttı. Söz konusu endeks, eylül ayında 50,5'e yükselerek hem önceki değerinin hem de piyasa beklentisinin üzerine çıktı.

Analistler, endeksteki bu iyileşmenin zayıf seyreden emlak sektörüne rağmen büyüme umutlarını artırdığını belirterek, buna karşın ekonomik büyümenin desteklenmesi için daha fazla teşvik beklentilerinin sürdüğünü ifade ediyor.

- "Büyümenin 2014'te yüzde 7,2 ve 2015'te yüzde 7,3 olmasını beliyoruz"

AA muhabirine konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan RBS Group Çin Başekonomisti Tiffany Qiu, Markit-HSBC öncü PMI'ın ağustostaki 50,2 seviyesinden, eylül ayında 50,5 seviyesine yükseldiğini, bu rakamın 50 seviyesinde bulunan piyasa beklentilerinin de üzerinde bulunduğunu anımsattı.

Temel bileşenlere bakıldığında, alt endekslerden yeni ihracat siparişlerinde büyük sıçrama görüldüğüne işaret eden Qui, şunları kaydetti:

"Endeks, eylül ayında 53,9'a yükseldi. Bir önceki ay bu rakam 51,9 düzeyindeydi. Bu durum, Çin'in ihracatının ağustosta dolar bazında yıllık 9,4 artış kaydetmesinin ardından, küresel talep büyümesinin eylül ayında iyileşmiş olabileceği izlenimini uyandırdı. 

Küresel ticarette güçlü bir toparlanmaya ilişkin endişelerimiz devam ederken, dış ticaret rakamlarını yakından takip edeceğiz. Yeni siparişler endeksinde de eylülde gözlenen 1 baz puanlık artış, iç siparişlerin yükseldiğini ancak ihracat siparişlerine kıyasla daha sınırlı kaldığına işaret etti. Girdi ve çıktı fiyatları endeksinin ciddi derecede gerilemesi ise gelecekte üretici fiyatları endeksinde daha fazla aşağı yönlü baskı görebileceğimizi gösterdi."

Qui, ağustos ayında gayrimenkul sektöründe gerilemeye ve şirket yatırımlarında durgunluğa yol açan ani yavaşlamanın ardından, endüstri sektöründeki büyümenin eylülde biraz sınırlı kaldığını aktararak, bu durumun, piyasa ve politika yapıcılara bir nebze de olsa rahatlama sağladığını ifade etti.

İleriye yönelik, organik büyüme için kısa vadeli görünümün mütevazı ancak endişe verici olmadığını vurgulayan Qui, organik büyümede daha fazla ciddi bir zayıflama öngörmemelerine karşın, hiçbir maddi gelişme de beklemediklerini dile getirdi.

Qui, ihracat büyümesinin 2014'ün geri kalanında makul seyrini sürdürmesi, gayrimenkul sektörü faaliyetlerinin ise iç ekonomiye ayak bağı olmaya devam etmesi yönündeki beklentilerini de paylaşarak, şunları söyledi:

"Başta tüketim, hizmet sektörü ve kentleşme olmak üzere diğer iç organik büyüme sürücülerinin ise büyük ölçüde sağlam kalacağını düşünüyoruz. Aynı zamanda, politika yapıcıların tepkisi nispeten ölçülü olmayı sürdürüyor. Biz hala altyapı yatırımlarını teşvik eden, emlak piyasası politikalarını rahatlatıcı ve ek parasal gevşeme adımları gibi büyümeyi destekleyici daha fazla önlem bekliyoruz.

Bununla birlikte politika yapıcıların verdiği sinyaller, büyümenin durumunun kötüye gitmeye başlamadan ciddi ve yüksek profilli önlemlere başvurmayacaklarını gösteriyor. Biz, 2014'ün 2. yarısında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyümesinin yüzde 7,1 ve 2014'ün tamamında yüzde 7,2 olmasını bekliyoruz. Ayrıca, daha iyi küresel ticaret büyümesinden dolayı 2015 yılında da yüzde 7,3 olacağını tahmin ediyoruz."

- "Politika yapıcılar büyümedeki yavaşlamayı engellemek için önlemler alabilir"

Capital Economics Çin Ekonomisti Julian Evans-Pritchard ise Çin'de imalat sanayi öncü PMI verisinin beklentilerin üzerinde gelmesinin ekonomideki sert düşüş endişelerini azaltabileceğini ifade etti.

Endeksin, Çin'deki güçlü dış talebi yansıttığını belirten Pritchard, ülkede ihracatın sağlıklı bir seyir izlemesinin yanında, imalat sektörünün de beklenenden daha iyi bir durumda bulunduğunu kaydetti.

Pritchard, imalat sanayi öncü PMI'nın beklentilerin üzerinde gelmesine rağmen büyümenin yavaşlayabileceğine işaret ederek, "Çin'de özel sektör zor bir durum içerisinde. Konut sektöründeki problemler ağır sanayi sektörünü olumsuz etkiliyor. Çin'de eylül ayında elektrik ve çelik sektörü de daralma yaşadı. Bu doğrultuda, ülkede politika yapıcılar büyümedeki yavaşlamayı engellemek için önlemler alabilir. Politika yapıcılar aynı zamanda kredi risklerini artırabilecek eylemlerden de kaçınabilir" diye konuştu.