CEZAYİR (AA) - ABDURREZZAK ABDULLAH - Cezayir, Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika'nın "dördüncü döneminin uzatılmasını öngören" yol haritası konusunda ısrarcı olduğu son açıklamaları ve 28 Nisan'da görev süresinin dolmasıyla yönetimden ayrılabileceği haberleri, Buteflika'nın koltuğunu bırakıp bırakmayacağı konusunda belirsizliğe neden oluyor.

Cumhurbaşkanının, 11 Mart'ta açıkladığı ve kimi çevrelerce "ulusal diyalog konferansı ve yeni anayasaya karşılık dördüncü dönemin uzatılması" teklifi olarak değerlendirdiği yol haritası, halk ve muhalifler tarafından tepkiyle karşılandı.

Söz konusu yol haritası kapsamında Buteflika, halkın her kesiminin temsil edileceği konferansta yönetim sisteminin değişeceğini ve ülkeye sıçrama yaptıracak kritik kararlar alınacağını ve bu sıçramanın kapsamlı bir anayasa değişikliği kanalıyla gerçekleşeceğini ifade etti. Ancak verilen tüm bu sözler, ülkede tansiyonu düşürmeye yetmedi. Dördüncü dönemin uzamasını, Cumhurbaşkanı tarafından atanan Nureddin Bedevi ile yardımcısı eski Dışişleri Bakanı Ramtan Lamamra'yı da kabul etmediğini belirten halk, bu kez "Buteflika'nın gitmesi" için eylemler düzenlemeye başladı.

Cumhurbaşkanının önceki gün yaptığı açıklamayla geçen hafta sözünü verdiği ulusal diyalog konferansı düzenleme taahhüdünü yinelemesi ve yol haritası konusunda ısrarcı oluşu, muhalif cephe tarafından da eleştirilerin hedefi oldu. Eski Cezayir Başbakanı Ali bin Flis, Buteflika'nın bu tavrını "meydan okuma sınırlarını aştığı" şeklinde yorumladı.

Cumhurbaşkanlığına yakın Nehar Medya Grubu'na bağlı "ALG 24" internet sitesi ile Nehar gazetesinde dün yer alan haberde ise Buteflika'nın birkaç gün içinde Cezayir halkına hitaben bir mesaj yayımlayarak, 28 Nisan'da görev süresinin dolmasıyla yönetimden ayrılacağını duyurabileceği ileri sürüldü.

- Muhalif partilerden krizden çıkmak için yol haritası hazırlığı

AA muhabirine konuşan İslami eğilimli Adalet ve Kalkınma Partisi Şura Konseyi Başkanı ve milletvekili Lahdar bin Hallaf, Meclis Başkanı Abdulkadir bin Salih'in Buteflika'nın adamlarından olduğunu, Buteflika gitse bile geçiş sürecini meclis başkanı üzerinden denetleyebileceğini söz konusu durumun da halkın taleplerini gölgeleyebileceği endişelerini beraberinde getirdiğini söyledi.

Bu nedenle anayasanın "Cumhurbaşkanlığını 135 gün süreyle meclis başkanına veren" 102. maddenin uygulanmasının kabul edilmeyeceğini düşündüğünü dile getiren Bin Hallaf, halkın tüm otoritelerin kaynağı olduğunu belirten 7. maddeye başvurulması gerektiğini kaydetti.

Muhalif parti ve isimlerin, krizden çıkmak için bir yol haritası hazırlamaya başladığını ifade eden Bin Hallaf, Buteflika'nın yol haritasının kabul edilmeme nedenini ise şöyle açıkladı:

"Mevcut yönetim, ulusal diyalog konferansını düzenleme işini üstlendiği için davetlileri de kendisi belirleyecek. Dolayısıyla yönetime destek veren parti ve kuruluşların daha yoğun şekilde katılımı sağlanacak. Bu da mevcut yönetimin kendi vizyonunu bir sonraki yönetim için belirlemesi anlamına geliyor."

- "Ülkenin önünde iki seçenek var"

Muhalifler, idari ve güvenlik kurumları dışında parlamento gibi mevcut tüm anayasal kurumların feshedilmesini istiyor. Ancak bu talep, devletin tamamen çökme ihtimaline duyulan endişeleri de beraberinde getiriyor.

Anayasa hukuku uzmanı Amir Ruhayle, söz konusu talebin ve kurucu meclise gitme seçeneğinin, çok uygun bir tercih olmadığını, yeni bir devlet kurulacağı zaman bu yönteme başvurulabileceğini ifade etti.

Ruhayle sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kurucu meclis kimlik, dil ve din gibi devletin sabitelerini tartışmayı da beraberinde getiriyor. Ülkenin önünde iki seçenek var. İlki, Buteflika'nın önerdiği yol haritasını kabul etmek. İkincisi, Cumhurbaşkanının 28 Nisan'dan sonra görevi bırakması. İlk seçenek uygulandığı takdirde cumhurbaşkanının görev süresi iki yıl ya da daha uzun bir süre için uzayacak. Buteflika'nın yön verdiği uygulamalarla geçiş dönemi oluşturulacak. Yeni bir cumhurbaşkanı seçilene kadar bu durum yaşanacak. İkinci seçenek ise 28 Nisan'a kadar Buteflika'nın görevde kalması sonrasında "boşluk" halinin ilan edilmesi şeklinde. Bu boşluk hali de anayasanın 102. maddesinin devreye girmesi anlamı taşıyor. Söz konusu madde de Meclis Başkanı Bin Salih'in kısıtlı yetkililerle cumhurbaşkanlığı görevine getirilmesini öngörüyor. Yetkileri 90 gün içinde seçimlerin yapılmasıyla sınırlı. Hükümeti değiştirmesine bile izin vermiyor."

Buteflika'nın seçimleri ertelemesinin halihazırda gayri meşru bir durumda olduğu anlamına gelmediğini aktaran Ruhayle, pratikte anayasayı dondurduğunu ancak görev süresi dolana kadar cumhurbaşkanı olarak tüm yetkilerini koruduğunu kaydetti.

- "Cumhurbaşkanı seçimleri erteleyerek taleplerini cevaplamış oldu"

Buteflika'nın başkanlığını yaptığı siyasi parti Ulusal Kurtuluş Cephesi'nden (FLN) Milletvekili Abdulvehhab bin Zaim ise Buteflika'nın "yol haritasını" savundu.

Ulusal diyalog konferansının en uygun formül olduğunu ifade eden Bin Zaim, "Cumhurbaşkanı seçimleri erteleyerek, beşinci dönemi istemeyen halkın ve muhaliflerin taleplerini cevaplamış oldu." dedi.

Buteflika'nın tüm yetkilerini herkesin katılacağı ve yeni anayasa, seçim tarihi ile yeni hükümet konularında uzlaşının sağlanacağı ulusal diyalog konferansına devrettiğini söyleyen Bin Zaim, dünya petrol fiyatları nedeniyle ekonomik olarak zor şartlardan geçen Cezayir'de muhtemel anayasal ve kurumsal boşluğun sonuçları konusunda uyarıda bulundu.

- Ordu en kısa sürede çözüm istiyor

Cezayir Genelkurmay Başkanı Korgeneral Ahmed Kayid Salih de pazartesi günü yaptığı açıklamada, krize en kısa sürede çözüm bulunması gerektiğine imada bulundu. Salih'in bu yöndeki açıklamaları, Buteflika'nın yol haritasının akıbetine ilişkin soru işaretleri oluşturdu.

Ordunun her daim görevinin başında bulunacağını, her şart ve durumda halkın ve vatanın koruyucusu olacağını kaydeden Salih, "Sorunlar ne kadar karmaşık ve içinden çıkılmaz hal alırsa alsın bunlara uygun bir çözüm bulunacaktır. En kısa zamanda bu çözümleri bulmak için sorumluluk ruhu taşımamız gerektiğinin farkındayız." dedi.

Salih, Cezayir halkının, her türlü zorluğun üstesinden gelecek imkanlara sahip olduğunu belirtti.

- Ne olmuştu?

Cezayir'de 1999'da yönetime gelen ve 4 dönemdir görev yapan 82 yaşındaki Abdulaziz Buteflika'nın sağlık sorunlarına rağmen bir kez daha aday olması, ülkesinde bir süredir protestolara neden oluyordu.

Cumhurbaşkanı Buteflika, 11 Mart'ta sürpriz bir kararla 18 Nisan'da yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerini ertelediğini, adaylığını geri çektiğini ve hükümette kapsamlı değişiklikler yapılacağını duyurmuştu. Ardından, Ahmed Uyahya hükümetinin istifasını sunduğu, yerine İçişleri Bakanı Nureddin el-Bedevi'nin atandığı bildirilmişti.

Buteflika önceki günkü açıklamasında geçen hafta sözünü verdiği ulusal diyalog konferansı düzenleme taahhüdünü yinelemişti.

Ulusal konferansın yakın bir zamanda gerçekleştirileceğini belirten Buteflika, halkın her kesiminin temsil edileceği konferansta yönetim sisteminin değişeceğini ve ülkeye sıçrama yaptıracak kritik kararlar alınacağını ve bu sıçramanın kapsamlı bir anayasa değişikliği kanalıyla gerçekleşeceğini ifade etmişti.