CALAİS/JUNGLE (AA) - F. Esma ARSLAN - Fransa'nın Jungle sığınmacı kampının tahliyesinde ikinci güne girilirken bazı sığınmacılar halen ne yapacaklarını bilmiyor.

Ülkenin Manş denizi kıyısındaki liman kenti Calais'deki, adından son 1 yılda oldukça sık söz ettiren Jungle sığınmacı kampında sona doğru gelindi.

Pas-de-Calais Valiliği ve İçişleri Bakanlığı görevlileri son 1 haftadır sığınmacıları tahliyenin detaylarına ilişkin bilgilendirse de sığınmacıların geleceğine ilişkin soru işaretleri belirsizliğini koruyor.

Afganistan'dan 16 yaşında ayrılan ve 6 yıldır hayatına sığınmacı olarak devam eden Aziz de geleceğine dair gelişmeler konusunda yanıt arayanlardan birisi. Herat'tan ayrıldıktan sonra 3 yıl Türkiye'de bir fırında çalışan Aziz işe çırak yardımcısı olarak girse de 3 yılın sonunda ekmek ustası olmayı başarmış.

"Günde 12 saat çalışır, bin ekmek çıkartırdık. Sadece ekmek değil, pide, lavaş, simit, poğaça hepsinin hamurunu iyi açarım." diyen Aziz, Türkçe'yi de çalıştığı fırında öğrenmiş.

Aziz, Jungle'a 2 ay önce kardeşini İngiltere'ye yollamak için gelmiş. "O olmasa burada hayatta durmazdım ama orada akrabalar var, İngiliz, geçişe izin verir sandık." diyor.

Kardeşini Manş'ın karşı tarafına geçirmek için insan kaçakçılarına 4 bin pound ödemeyi göze aldığını anlatan Aziz, ancak şimdi kardeşinin 18 yaşından küçük olduğu için tahliye kararıyla beraber devlet himayesinde İngiltere'ye geçebileceğini söylüyor.

Aziz, hem insan kaçakçılarına para ödemek zorunda kalmadığından hem de kardeşinin İngiltere'ye gidecek olmasından memnun olsa da "Sen ne yapacaksın?" sorusu karşısında düşüncelere dalıyor.

Zira daha önce İtalya'dan sığınma hakkı alan Aziz, Fransa'dan da sığınma hakkı isteyemiyor. Dolayısıyla kurulan geçici sığınma merkezi de Aziz için bir çözüm değil. Aziz, sığınma merkezine gitse bile İtalya'da parmak izi veren diğer sığınmacılar gibi belli bir süre sonra İtalya'ya iade edileceğini biliyor.

"Otobüse binip Paris'e gideceğim, orada çok arkadaşım var. Belki bir pidecide çalışırım. Çok güzel lahmacun hamuru açardım Türkiye'de." diyen Aziz, İtalya'da iş bulamayacağı için Fransa'da kalmak istiyor.

- "Belki sığınmacı merkezine gider ama sonra ayrılırım"

Aziz'le aynı çadırı paylaşan 23 yaşındaki Hadi de henüz bir karara varmış değil. O da birçok sığınmacı gibi Fransa'nın sadece Calais/Jungle'dan ibaret olduğunu düşünüyor.

Hadi, "Şimdilik bilmiyorum. Belki sığınmacı merkezine gider ama sonra ayrılırım." diyor.

Sığınmacıların bir kısmı devletin sığınmacı merkezi önerisine sıcak yaklaşsa da bazıları kendilerine oralarda kötü davranılacağını düşünüyor.

Neredeyse tüm sığınmacıların polis şiddetine maruz kaldığı kamp sakinlerini Fransa'nın gerçekten Jungle'ı kapatıp kendilerine bir fırsat sunduğuna inandırmak oldukça güç.

Özellikle Afgan sığınmacılar kızgınlıklarını gizlemeden "Şimdiye kadar devlet neredeydi." diye soruyor. Zaten tahliyenin ilk gününde kamptan çok az sayıda Afgan sığınmacı ayrılmış, gidenlerin büyük bir kısmı Sudanlı ve Eritreli sığınmacılar olmuştu.

Kampta sık sık Afgan sığınmacılarla sorun yaşayan Sudanlı ve Eritreli sığınmacılar için Jungle'dan ayrılmak iyi bir çözüm gibi görünse de Afgan sığınmacıların büyük bir kısmı kamp yıkılmaya başlayana kadar kalacağını belirtiyor.

- İnsan kaçakçıları ve "No Border"

Kampın tamamen tahliye kararına, Jungle'da gönüllü görev yapan 11 dernek en başta karşı çıkmış ancak ardından hükümetin sığınmacıları merkezlere yerleştirme planının ardından destek vermişlerdi.

Hükümet de sığınmacıları özellikle bu dernekler üzerinden bilgilendirmiş, 18 yaş altı ebeveynsiz çocukların tespiti için de derneklerle birlikte çalışmıştı.

Ancak Jungle'daki her gönüllü örgütün tahliye kararını memnuniyetle karşıladığını söylemek zor. "No Border" ismiyle bilinen örgütün, sığınmacılara "asla kampı terk etmeyin" çağrısı yaptığı biliniyor.

İlk gün sorunsuz sona erse de grubun kamptaki çadırların kaldırılmaya başlanmasıyla sığınmacıları direnmeye çağıracağı düşünülüyor.

Yalnızca No Border değil kamptaki en tehlikeli grup olan insan kaçakçıları da tahliye kararına en çok karşı çıkanlardan. Jungle'da sığınmacılarla beraber yaşayan insan kaçakçılarının da tahliyenin ilerleyen günlerinde polisle çatışmaya girebileceği tahmin ediliyor.

Sığınmacıları kaçak yollardan İngiltere'ye geçirmeyi vaat eden ve bunun için en az 4 bin pound para alan insan kaçakçıları için Jungle sığınmacı kampının kaldırılması gelir kapılarının sona ermesi anlamına geliyor.

- Terk edilmiş çadırlar, boş sokaklar...

Geçtiğimiz haftalarda dükkan ve lokantaların kapatılması, dün de yaklaşık 2 bin 300 sığınmacının ayrılmasıyla Jungle sokakları sessizliğe bürünmüş durumda.

Bir zamanlar David Cameron ismi verilen kampın ana caddesinde Danıştay kararıyla kapatılan dükkanlardan kalıntılar göze çarpıyor.

Çok değil Ramazan ayında iftar için uzun sofraların hazırlandığı lokantaların içi birer harabeye dönmüş.

Sığınmacıların 3 ay öncesine kadar dükkan açmak için birbiriyle yer kapma savaşına girdiği kamp o eski "canlı" günlerini geride bırakmışa benziyor.

Fransız yetkililer kampı fiziksel olarak henüz tahliye etmeye başlamasa da bazı sığınmacılar tuvalet kabinlerini ve çadırları ateşe vermiş.

Sadece çadırlar, dükkanlar değil Omar Masjid de tahliye kararından nasibini almış. Gönüllü olarak kampta yemek dağıtan Malezya Mutfağı'nın kurucusu Cemal'in girişimiyle inşa edilmiş mescidin bir kısmı Yunanistan'daki sığınmacı kampına götürülmek üzere sökülmüş.

Yarısı açıkta kalmasına rağmen halen 5 vakit ezan okunan mescidin cemaati de haliyle azalmış. Birkaç hafta öncesine kadar akşam namazlarında yer bulunmayan mescitte şimdi ancak 2 saf doluyor.

Mescidin kendisi de sığınmacı olan imamı ezan sesinin sığınmacılara moral verdiğini belirtirken kamptaki son kişi de ayrılana kadar ezan okumaya devam edeceğini söylüyor.

AA