Bu ‘Ney’in Sırrı!

Bu ‘Ney’in Sırrı!

Ney Yapım Ustası Zeki Öztunç, ney içindeki sırrın üflenerek ortaya çıktığını söyleyerek, Ney’in huzur veren sırrını açıkladı.

Rampalı Çarşı’da ney yapım ustalığı ve ney üfleme dersleri veren Zeki Öztunç, ‘Nefsi Terbiye’ deyimin ney üfleyerek nefesin terbiye edilmesinden geldiğini aktardı. Ney üflemesi için, nefese hâkim olarak iyi bir ses çıkarmayı vurgulayan Öztunç neyin çıkardığı sesin terbiye edildiği için huzur verildiğini aktardı. Tasavvuf müziğinin değişmeyen ve en etkili enstrüman olduğuna dikkat çeken Öztunç, İslam fıtratına da en uygun müzik aletinin Ney olduğuna vurgu yaptı. Öztunç, “Ney üflemek, bir terbiye ve sabır işidir. Bunu üflemeye başlamadan önce nefesinizi kontrol etmeniz gerekir. Hızlı olmadan tam kararında nefes vermek zorundasınız ve bunu kalpten gelen bir duyguyla yapmak zorundasınız. Tüm bu kriterler oluştuğunda da Nefs-i’nizi terbiye etmiş olursunuz ve Ney’den üflenen ses huzur verir. . Ney aşkı çok farklı bir aşktır ve İçine üfleyerek sırlarını anlatıyorsun.” dedi. 

“NEY KONYA’YA ÖZGÜDÜR”

 Öztunç, Ney’in, Mevlana ve Konya’ya özgü bir müzik aleti olduğunu ifade ederek,

Ney üflemesini bilmeyen bir insanın ney satmasını doğru bulmuyorum. Ney işinden anlayan insanın ney işiyle uğraşması gerektiğine inanıyorum. Ney yapan bir insanın manevi açıdan donanımlı olması gerekiyor. Ney yapan insan neyi yaptığı zaman ve öğrencisine öğrettiği zaman o kişinin maneviyatı çok önemli. Ney işi aşk işidir. Ney işini sadece ney ile uğraşan insanların satması gerekiyor. Ney yapılıyorsa neyle uğraşılmalı. Konya’dan yurt dışına ve çevre şehirlere de ney gidiyor. Ney’de bir açılım başladı ve bu Konya’yı anlatmada en iyi unsurlardan birisidir” şeklinde konuştu.

SÜS NEYLERİ SATARKEN DİKKAT!

Mevlana civarında turistlere satılan neylerin gerçek olmadığını ve ney satın alan turistlerin mağdur olduğunu dile getiren Zeki Öztunç, “Süs için satılan neyi alan turistler iki yıl sonra geldiğinde Ney’in notalarının doğru olmadığını söylüyor. Neyin süs için olduğu söylendiği zaman turist bu konuda bilgilendirilmediğini söylüyor. Mevlana çıvarında ney satan esnaflarımız sattıkları neylere süs veya gerçek ney olduğunu belirtmeleri gerekmektedir. Buna benzer mağduriyetlerde Konya olarak yanlış duruma düşüyoruz” dedi

DAVUT NEY’İN SIRRI

Ney çeşitleri hakkında konuşan Öztunç, neylerin boyutları ve notalarına göre ayrıldığına dikkat çekti. Davut Ney cinsinin büyüklüğünden dolayı neredeyse günümüzde üfleyeni bulunmadığına dikkat çeken Öztunç, Mevlana ve Mevlevilerin üfledikleri neyin birçoğunu Davut Ney’lerden oluştuğu bilgisini verdi.  Sol Ney’den başlayarak en büyük neyin Davut olduğunu söyleyen Öztunç, “Yaklaşık 25 çeşit ney bulunuyor. Ana hat olarak 7 takım vardır. Bu takımlar Mansur’dan başlar R’ye kadar gidiyor.  Neylerin dünya çapındaki çeşitleri ise Davut Ney’e kadar gider” ifadelerin kullandı.

KUYUDAN ÇIKAN NEY’DEKİ BÜYÜK SIR!

Neyin Tarihinden bahseden Öztunç, 5 bin yıllık tarihe sahip olduğunu dile getirdi. İlk olarak Sümerlilerde görüldüğünü aktaran Öztunç, neyle ilgili bilinmeyen bir rivayeti anlattı. Öztunç’un neyle anlattığı ilgili rivayette, “Peygamber Efendimiz Hz. Muhammet (S.A.V)’in arşa çıktığında Allah (c.c)’ın bir sır söylediğini ve bu sırrın anlaşılmadı yönündedir. Daha sonra bu sırrı Peygamber Efendimiz,  Hz Ali (r.a)’ye söyler. Bu sır Hz Ali’ye ağır gelince bir kuyuya sırrı anlatır. Kuyudan yıllar sonra bir kamış çıkar ve bu kamıştan bir çoban ney yapar ve uflemeye başlar. Günler sonra bu sesi Peygamber Efendimiz duyar ve ‘Bu neyin çıkardığı ses Cenab-ı Allah’ın bana söylediği sırra benzer’ der. Neyle ilgili olarak bilinen en çok rivayet budur. İslam fıtratını bozmayan ve insan ruhuna en uygun olan enstrüman Ney’dir” şeklinde anlattı.  Ney çıraklarının yetişmediğin ve bu güzel sanatta iyi bir usta yetişmesi gerektiğinin altını çizen Zeki Öztunç, yetiştirilen çırakların daha sonra bu işi bıraktığını aktardı. Servet R. Çolak – Memleket