İSTANBUL (AA) - MURAT BİRİNCİ - ÜMİT ÇEVİK - Enflasyon nisan ayında yüzde 1,63 ile piyasa beklentilerinin üzerinde artış gösterdi.

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre, nisan ayında aylık enflasyon yüzde 1,63 artışla piyasa beklentisi olan yüzde 1,34'ün üzerinde geldi. Nisan ayında manşet enflasyon ise yüzde 7,91 ile bu yılın en yüksek seviyesine ulaştı. 

Nisanda aylık en yüksek artış yüzde 12,30 ile giyim ve ayakkabı grubunda, yıllık en fazla artış ise yüzde 14,36 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti.

Ekonomistler, nisan ayında enflasyonun beklentilerin üzerinde gelmesinde özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarındaki olumsuz hava koşulları kaynaklı artışın, akaryakıt ve giyim fiyatlarındaki yükselişin etkili olduğunu belirtiyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Başçı, yılın ikinci Enflasyon Raporu bilgilendirme toplantısında hava koşullarının arzı destekleyici yönde olması ve alınabilecek politika tedbirleri ile gıda enflasyonunda önemli bir düşüş alanı bulunduğunu belirtmişti.

Geçen yıl sonunda oluşturulan Gıda Komitesi'nin alınmasını önerebileceği önlemlerin gıda enflasyonunun düşürülmesine katkı sağlayabileceğini ifade eden Başçı, "Bu doğrultuda para politikasındaki temkinli duruşumuzun sürdüğü ve gıda enflasyonunun geçmiş yıllar ortalamasına döndüğü bir görünüm altında tüketici enflasyonundaki yavaşlamanın yılın ikinci yarısında devam edeceğini tahmin ediyoruz. Gıda fiyatları, enflasyon görünümü üzerinde yukarı yönlü risk oluşturmaya devam ediyor" değerlendirmesini yapmıştı.

- "Soğuk hava koşullarına bağlı olarak gıda fiyatları mevsim normallerinin üzerinde artmaya devam etti"

Odeabank Başekonomisti İnanç Sözer de nisan ayında tüketici enflasyonun piyasa beklentilerinin üzerinde arttığını ve yıllık enflasyonun marttaki yüzde 7,6'dan yüzde 7,9'a yükseldiğini kaydetti. 

Soğuk hava koşullarına bağlı olarak gıda fiyatlarının nisanda da mevsim normallerinin üzerinde artmaya devam ettiğini belirten Sözer, "Diğer taraftan çekirdek enflasyon TL'deki değer kaybına bağlı olarak yüzde 1,6'lık piyasa beklentilerinin üzerinde ve öngörülerimize paralel olarak yüzde 2 arttı. Böylece yıllık çekirdek enflasyon mart ayındaki yüzde 7,1'den sadece yüzde 7'ye gerilerken, TL'deki değer kaybının ardından gıda dışı enflasyon da yüzde 5,3'ten yüzde 5,6'ya yükseldi" değerlendirmesinde bulundu.

- "Yıllık enflasyonun gelecek aylarda baz etkisi ile sınırlı gerileme ihtimali devam ediyor"

Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi ise yıllık TÜFE’nin gelecek aylarda baz etkisi ile sınırlı gerileme ihtimalinin halen devam ettiğini ama enflasyonun hedeften ve yeni tahminden uzak kalacağını ifade etti.

Nisan ayında yıllık bazda 0,3 puan artışla yüzde 7,91’e yükseliş gösteren yıllık TÜFE'nin, son Enflasyon Raporu'nda yer alan yıl sonu TCMB yeni tahmininin (yüzde 6,8) belirgin üzerinde kaldığını dile getiren Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Önümüzdeki dönem seyri açısından ise, son dönemde TL’de gözlenen istikrarsız görünümle birlikte ocak ortasından beri kur sepeti bazında yüzde 12 civarı değer kaybı olması, döviz kurunun 2014 yılından sonra bu yıl da tüketici fiyatlarına olumsuz etkide bulunma senaryosunu iyice güçlendirmiştir. Ayrıca, petrol fiyatlarının son Enflasyon Raporu (2015: 60 dolar) üzerinde seyretmesi bu kanaldan gelecek risklerin artık aşağı yönlü olmadığını göstermektedir. Buna karşılık, henüz gözlenmese de ilerleyen dönemde gıda fiyatlarında uzun dönem ortalamalarına doğru bir yakınsama olması durumu, endeksteki ağırlığı nedeniyle olumlu etkide bulunabilir. Dolayısıyla manşet enflasyonun, özellikle 2014 yılı gerçekleşmelerinin uzun dönem ortalamalarının çok üzerinde olduğu aylarda (haziran ve temmuz) gözlenmek üzere yeniden düşüş eğilimine geçerek yüzde 7 civarına inebileceğini ancak sonrasında aleyhe dönen baz etkisi ile yılı daha yüksek bir seviyede kapatacağını düşünmekteyiz. Bu nedenle yüzde 6,8 düzeyinde olan yıl sonu TÜFE tahminimizi yüzde 7,5 olarak yukarı yönde güncellemiş bulunmaktayız."

- "Yıllık enflasyonun mayıs ayından itibaren düşmeye başlayacağı beklentimizi koruyoruz"

Halk Yatırım Yatırım Danışmanlığı ve Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı da nisan ayında bekledikleri gibi yüksek gelen TÜFE enflasyonunda, işlenmemiş gıda fiyatlarının devam eden baskısı, altın ve benzin fiyatlarındaki yükselişin etkili olduğunu ifade etti.

Gıda fiyatlarının yemek hizmetlerindeki olumsuz etkisinin de devam ettiğini ve kur etkisinin ise ev eşyası ve tur fiyatları gibi hassasiyeti fazla birimlerde gözlendiğini dile getiren Tokalı, "Gıda fiyatlarının önlemler ve mevsimselliğin etkisiyle daha ılımlı bir seyir izlemesi ve kur şoku olmadığı sürece yıllık enflasyonun mayıs ayından itibaren düşmeye başlayacağı beklentimizi koruyoruz. Yıl sonu tahminimiz yüzde 7,5. Ancak, çekirdek enflasyondaki iyileşmenin devam etmekle birlikte hız kaybetmiş görünmesi enflasyon görünümü açısından yakından izlenmeli" dedi.

- "Gıda enflasyon filminde başrolü oynamaya devam ediyor"

Finansinvest Başekonomisti Burak Kanlı ise "gıda fiyatlarının enflasyon filminde başrolü oynamaya devam ettiğini" belirterek, gıda ve içecek fiyatlarının yıllık enflasyonu bu ay biraz daha artırdığını söyledi.

"Bu alt kalem ile yakından bağlantılı olan, ekürisi sayabileceğimiz, lokanta ve otel enflasyonu hiç durur mu? O da artış gösterdi" diyen Kanlı, diğer taraftan petrol fiyatlarındaki artış ve kurdaki değer kaybıyla ulaştırma alt kaleminin enflasyona verdiği olumlu katkının azalmaya başladığını belirtti.

Kanlı, kurdaki değer kaybının da enflasyonu yukarıya çektiğini dile getirerek, ancak bu etkinin, küresel olarak düşüşte olan fiyatların ve zayıf iç talebin etkisiyle geçmiş dönemlere göre daha sınırlı olduğunu söyledi.

Kurun etkili olduğu çeşitli mal ve hizmetler alt kalemi enflasyonunda artış görüldüğünü ancak artış oranının çok yüksek olmadığını belirten Kanlı, diğer taraftan kurla ilintili mobilya ve ev aletleri alt kaleminde ise bir kıpırdanma olmadığını ifade etti.

Bu veri ile Türkiye'deki yapısal enflasyon sorununu bir defa daha andıklarını aktaran Kanlı, şunları söyledi: 

"Gıda aylardır temel enflasyon dinamiği olmasına rağmen bu alanda belli ürünlerde ithalatı serbest bırakmak gibi kolayca atılabilecek adımlara dair bir işaret henüz yok. Ancak, ilerleyen dönemlerde bu tip bir önlem görebiliriz. Geçtiğimiz yıl kuraklığın etkilediği mahsul hala enflasyon üzerinde etkide bulunmaya devam ediyor. Yaz aylarında bu etkinin geçtiğini ve gıda enflasyonunun düştüğünü göreceğiz. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde yıllık enflasyonda gıda kaynaklı aşağı yönlü sınırlı bir hareket görebiliriz."