Morgan Freeman geldi, Çatalhöyük’te "Evrenin Sırları" adlı belgesel çekiminin bir bölümünü gerçekleştirdi, gitti. Her birimiz çok heyecanlandı, ünlü Hollywood yıldızı Konya’ya geldi, ‘adamı keşke görseydik’ dedik. Ne heyecanlı olurdu, bir Selfie çekinsek binin üzerinde beğeni alırdık. Yazık oldu…

*   *   *

Konya’da çekilen bölümü mutlaka izlenmesini tavsiye ederim. Çatalhöyük’te çekilen bölümde ‘Burası Konya,  Konya Türkiye’nin tarım merkezi’ gibi hiçbir tanım olmadan direkt ‘Burası Türkiye’nin merkezinde bir yer’ diyivermiş. Morgan Freeman bir sorunun üzerine çalışıyor ve cevabını tek yerde aramıyor. Sanatçılarından araştırmacısına kadar elin adamları işini iyi yapıyor. National Geographic’ın çektiği belgesellerin hepsi bilim dünyasına hizmet ediyor ve bilinen tüm bilim dallarının önemli buluşlarını tanıtıyor. Bunu en iyi kriterlerde yapıyor, ardından başarı ve kalite ortaya çıkıyor.

Asıl meselemize gelelim.

Türkiye’deki kazı alanlarını hemen hemen tamamında yabancı arkeologlar kazı araştırmaları yapıyor. Çatalhöyük’te bile 20 yıllık araştırma yapan arkeologlar çalışıyor. Anadolu ve Mezopotamya, tarih araştırmacıları için en büyük kaynakları bulunaduran bir coğrafya. Daha Anadolu’da bilmediğimiz ne yerler var…

İşte önemli olanda tam da bu. Neden avucumuzun içindeki coğrafyada bulunan önemli tarihi yerleri bilmiyoruz? Neden Bildiğimiz yerlerde de yeterli araştırmaları yapmıyoruz? Karapınar’ın Akören Köyü’nde yer altı şehri bildiğiz halde, keşfedileli nerdeyse 15 yıl oldu. Türk araştırmacılar kısa süre ilgilendi bıraktı ve gitti. Bunun gibi nice yerler var ve araştırma yapmıyoruz. Yabancı araştırmacılar geliyor, yıllarca bıkmadan, yorulmadan incelemede bulunuyorlar.

Heyhat, Gertrude Bell, 1907’de Anadolu’ya gelerek tarihi şehirler hakkında ciddi araştırmalar yaptı. Bunların içinde Konya ve Karaman gibi illerde de uzun süre konaklamış. Sonrada ajan olup Arapların içine karışmış “Çöl Kraliçesi” unvanını almış ve Arabistanlı Lawrence’ı da kendisi yetiştirmiş. Bu da kadının her alanda ne derece başarılı biri olduğunu bize gösteriyor.

   *   *   *

Şanlıurfa’da ‘Göbeklitepe’ diye bir yer keşfedildi. Tarih üzerine son 300 yılda oluşturulan tezleri alt üst etti. 2015 yılındaki Davos zirvesinde Göbeklitepe’nin tanıtımları yapıldı. Göbeklitepe, dünya’nın ilgisini üzerine çekti. Ama ne yazık ki Türkiye’de yaşayanların çok ilgisini çekmedi.

Göbeklitepe’ye  Jennifer Lopez filan gelirse o zaman bizim ilgimizi çekecek…

Bu yerin ne kadar önemli olduğunu adamlar hemen anladı ve 1995 yılından beri Alman arkeologlar çalışma yürütüyor.

*   *   *

Araştırmalarım sadece kazı üzerine de yapmayalım. İlgilendiğimiz dalı iyi bir eğitimle öğrenelim ve Türkiye’den dünyaya tanıtalım. Elin adamlarına elimizin içindeki fırsatları vermeyelim artık.

Neye ilgi duyuyorsak, onu yaşatacak olan da bizleriz.

Türkiye’de arkeologlar iş bulamıyor diye arkeolog olmazsak; Türkiye’de gibi tarih zengini bir ülkede hem yabancı arkeologlar zengin olur, hem de keşfedilmemiş yerleri de onlar keşfederek dünyaya tanıtırlar.