CAPE TOWN (AA) - MURAT MARADAĞ - Hollandalıların Afrika'daki sömürgelerinden Güney Afrika'da Khoi halkına yaptığı soykırım için herhangi bir tazmin veya özür gündeme gelmezken binlerce insanın hayatını sadece kültürlerini ve topraklarını korumak için kaybettiği hala hafızalardaki yerini koruyor.

İspanya'dan bağımsızlığını kazandığı 16. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin desteği ile ticaret yapan Hollandalılar daha sonraki süreçte güçlenerek dünyanın farklı yerlerinde sömürge imparatorluğu kurdu.

Güney Afrika'daki Cape Town Üniversitesi tarih bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Muhammed Adhikari ve Prof. Dr. Nigel Penn, Hollandalıların Güney Afrika'daki sömürgecilik faaliyetleri ve katliamları hakkında AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Hollandalıların Güney Afrika'da ilk defa Hindistan'daki sömürgelerine giderken yol üstünde yiyecek ve su temin etmek için durduklarını söyleyen Penn sonraki süreçte Hollandalıların buraya vatandaşlarını getirerek yerli halkın topraklarına el koyduklarını anlattı.

- Khoi halkı modern silahlarla katledildi

Sömürgecilerin kendilerine direnen yüzbinlerce insanı modern silahlarla katlettiklerini aktaran Prof. Dr. Penn, "Hollandalılar ilk geldiklerinde buradaki suyu kontrol ettiler. Daha önce yiyecek tedarik ettikleri Khoi halkının ana geçim kaynağı olan hayvanları bundan zarar gördü. Haklarını arayan yüzbinlerce Khoi halkını modern silahları ile katlettiler." dedi.

O dönem Khoilerin kölelikten başka seçeneklerinin kalmadığını anlatan Penn, Khoi halkının çok ağır şartlar altında çalıştırılarak kendilerine çok az ücret verildiğini belirtti.

- "Khoi halkına yapılanlar çok net ifade ile soykırımdır"

Prof. Dr. Adhikari ise Khoilerin yaşadığının soykırım olduğunun altını çizerek, "Bu acı olaylar Güney Afrika'daki ilk katliamdır. Katliamlar ilerleyen süreçte soykırım düzeyine ulaştı. Bugüne kadar herhangi bir devlet veya organizasyon bunu gündeme de getirmedi. Khoi halkına yapılanlar çok net ifade ile soykırımdır. Ancak bu soykırımın ve sömürünün tazmini hakkında da bir girişim olmadı." diye konuştu.

Güney Afrika'da ırk ayrımcılığının devlet politikası olarak uygulandığını aktaran Adikari şöyle konuştu:

"Hollandalılar kendilerinin hümanist olduklarına dair dünyada bir algı oluşturmaya çalışıyor fakat burada bıraktıkları mirasa baktığımızda çok farklı bir tablo ile karşılaşıyoruz. Daha 20 yıl öncesine kadar burada ırk ayrımcılığı bir devlet politikası idi. Irk ayrımcılığı anlamına gelen Apartheid Afrikaansça (Hollandacanın bir şivesi) bir sözcüktür. Burada açtıkları yaralar daha yeni yeni sarılıyor."

- Sömürü dili Afrikaansça

Afrikaansça dilinin bir Afrika yerel dili olmadığının da altını çizen Adhikari, dünyanın çeşitli yerlerinden getirilen kölelerin "efendileri" ile anlaşmak için bir yandan Hollandaca öğrenirken bir yandan da bu dile kendi dillerinden kelimeler kazandırarak yeni bir dil oluşturulduğunu anlattı.

Adhikari, Apartheid sürecinde Hollandalıların dillerine kölelerin yapmış olduğu katkıları yok etmek için "dilde temizlik" seferberliğine giriştiklerini de anımsatarak sömürgeci algının yakın zamana kadar hala etkin olduğunu sözlerine ekledi.

AA