KABİL (AA) - SAYED KHODABERDİ SADAT - Dünyada en fazla uyuşturucunun üretildiği Afganistan'da yönetim, 2001'deki ABD işgalinden bu yana ülkede uyuşturucuyla mücadele için milyarlarca dolar harcanmasına rağmen ülkede uyuşturucu üretimi her yıl daha da artıyor.

Afganistan'da uyuşturucu imalatı kimi zaman düşüş göstermese de genelde düzenli arttı.

Uyuşturucuyla Mücadele Bakanlığı verilerine göre, ülke genelinde 2016'da 201 bin hektar araziye ekilen haşhaştan yaklaşık 4 bin 800 ton uyuşturucu elde edilirken, bu yıl üretimin geçen seneye göre iki katına çıkacağı tahmin ediliyor.

Kayıtlara göre ülkedeki uyuşturucu üretimi 2007 yılında 7 bin 400 tonla zirve yapmıştı.

- Haşhaş kuzeye de sıçradı

Ülkenin bir sene öncesine kadar haşhaş ekimi neredeyse hiç yapılmayan kuzey illerinde bile artık haşhaş tarlalarını görmek mümkün.

Haşhaş ekiminin arttığı yerlerin başında ülkenin kuzeyindeki Belh, Faryab ve Sar-i Pul vilayetleri geliyor.

Uyuşturucuyla ilgili araştırma yapan Hat-i Nav adlı özel bir kurumun Başkanı Abdul Kadir Misbah, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Belh vilayetinde 2016'da 98 bin dönüm araziye haşhaş ekilirken 2017'de bu rakamın dört katına çıkarak zirve yaptığını söyledi.

Bu yıl Belh vilayetinin 6 ilçesinde ekilen haşhaştan 336 ton uyuşturucunun elde edildiğinin tahmin edildiğini ifade eden Misbah, yetkililerin uyuşturucuyla mücadelede başarısız olduğunu vurguladı.

Misbah, Belh vilayetinin yanı sıra kuzeydeki Sar-i Pul ve Faryab vilayetlerinin de birçok ilçesinde haşhaş ekiminin yapıldığını dile getirdi.

- Taliban uyuşturucuyla mücadeleyi sekteye uğratıyor

Taliban'la çatışmaların yaşandığı ülkenin güneyindeki Helmand vilayeti haşhaşın başlıca tedarikçisi konumunda yer alıyor. Helmand'da 80 bin hektarlık arazide haşhaş ekiliyor.

Helmand'ı Kandahar, Badgis, Uruzgan, Nangarhar, Farah, Badahşan ve Nimruz izlerken Afganistan'da üretilen uyuşturucunun yüzde 59'u güney illerinden elde ediliyor.

Afgan hükümetinin, Taliban'ın saldırıları nedeniyle haşhaş ekilen tarlaları yok etme konusundaki çabaları da sekteye uğruyor.

- Çiftçilerin umudu afyon

İşsizliğin ciddi rakamlara ulaştığı Afganistan'da yüz binlerce insan geçimini haşhaş ekiminden sağlıyor.

Çiftçiler, haşhaşın iyi gelir getirdiğini ve tarımda neredeyse ana geçim kaynağını oluşturduğunu belirtiyor.

Belh vilayeti sakini Gulm Sahi, 50 dönümlük arazisinin tamamına haşhaş yetiştirdiğini söyledi.

Devletin çiftçiler için herhangi bir desteği olmadığını dile getiren Sahi, çareyi haşhaş ekmekte bulduklarını, haşhaştan elde edilen parayla ailesinin geçimini sağladığını anlattı.

- Taliban'ın gelir kaynağı

Birleşmiş Milletler (BM) Uyuşturucu ve Suç Ofisinin raporuna göre Afganistan'da Taliban, en büyük finans kaynağı olan uyuşturucu ticaretinden yıllık ortalama yaklaşık 200 milyon dolar gelir sağlıyor.

Güneydeki Helmand vilayetinin çoğu bölgesine hakim olan Taliban, haşhaş tarlalarını ve kaçakçılık güzergahlarını da kontrolü altında tutuyor.

BM raporlarına göre 2009 yılında Taliban'ın uyuşturucu ticaretinden elde ettiği kazanç 155 milyon doları bulmuştu.

- Uyuşturucu bağımlıları artıyor

Savaş yorgunu Afganistan'da uyuşturucu kullanımı ve bağımlılığında da kaygı uyandırıcı artış gözleniyor.

Halihazırda dünyada en fazla uyuşturucu üreten ülke Afganistan'da, yaklaşık 30 milyonluk nüfusun 3 milyondan fazlasının uyuşturucu bağımlısı olduğu tahmin ediliyor.

Ülkede uyuşturucu bağımlılarının yaklaşık yüzde 40'ını kadınlar ve çocuklar oluşturuyor. Bu oranla Afganistan, dünyada en çok uyuşturucu kullanılan ülkelerin de başında geliyor.

Ülkede uyuşturucu kullanımının bu kadar hızlı artışını kimi Afganlar ülkede ardı arkası kesilmeyen şiddet olaylarına bağlarken, kimileri ise ülkedeki çatışmalar nedeniyle uyuşturucu kullanımının yüksek olduğu İran ve Pakistan'a sığınan Afganların, ülkelerine döndüklerinde uyuşturucu problemlerini de kendileriyle getirdiklerine inanıyor.

AA