Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi ve Üsküdar Belediyesi katkılarıyla Bağlarbaşı Kongre ve Kültür Merkezinde düzenlenen "100. Yılında Uluslararası Bağdat ve Kutü'l Amare Sempozyumu"nun açılışında, İslamiyet'in Mekke'de doğduğunu, Medine'de yayıldığını, Bağdat'ta bir medeniyet halini aldığını dile getirdi.

Medeniyetin ruhunu temsil eden bir yapı olan Bağdat'ın kuruluşundan itibaren bilimin, sanatın, ekonominin kalbi ve uzun yıllar dünya tarihinin en büyük şehirlerinden biri olduğunu anlatan Turan, "Tarih tekdüze akmıyor, bazen bunalımlar bazen de çok ağır badireler noktasına gelebiliyor. Bağdat da bunları yaşamış bir şehir idi. Bir medeniyetin bugün için ölçüm değerlerinin en başında somut mimari eserleri, sanat eserleri ve kitaplar göz önünde bulundurularak ölçüm yapılıyor. Bu açıdan baktığımızda Bağdat, Orta Çağın tam anlamıyla parlayan en büyük yıldızı olmuş. Şehrin bir medeniyet merkezi olması hali Selçuklu döneminde de kendisini gösterdi. Osmanlı döneminde Bağdat'ın ağırlıklı olarak varlığını devam ettirdiğini görüyoruz, 1534'ten 1918'e kadar 400 yıl boyu Bağdat huzurun, sükunun sembolü bir şehir olma halini devam ettiriyor." diye konuştu.

Birinci Dünya Savaşı'nın bir dünya felaketi olduğunu belirten Turan, "Bu savaşın savaş suçlusu aslında İngiltere'dir. Savaşı başından itibaren planlayan ve birinci müsebbibi olan siyasi yapı İngiltere'dir. 100 yıl içinde kurduğu bir siyaset düzeni vardır, amacı bu düzeni sona getirmektir. Ama planladığı tam gerçekleşmemiştir. Bunun sebebi, hesaba katılmadık şekilde, Osmanlı Devleti'nin, Türk Ordusu'nun İngilizlerin beklediği şekilde hemen yutuluverecek bir lokma olmamasıdır. Bu büyük savaşın içerisinde adeta Çanakkale gibi Kutü'l Amare gibi büyük parlayan yıldızlar vardır." dedi.

Turan, sempozyumun amacını, "100 yıl önce kaybedilen ama bağların kopmadığı yerler hakkında bilgi ve bulguların ortaya çıkması" olarak açıkladı.

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Duman da Birinci Dünya Savaşı'nın insanlık tarihinin en ahlaksız savaşı olduğu görüşünü dile getirerek, "Yunanlılarla olan savaşımızı, mücadelemizi anlıyorum, ama İngilizlerin, Fransızların, İtalyanların Gaziantep'te, Maraş'ta, Çanakkale'de ne aradıklarını anlamakta güçlük çekiyorum." dedi.

Bağdat'ın 400-500 yıl boyunda huzur kenti olduğunu kaydeden Duman, "Osmanlı coğrafyası 500-600 yıl huzur memleketleri olarak yaşıyorken, İngilizlerin başını çektiği batı medeniyeti bu huzuru, insanlığa çok gördüler. Anlaşıldı ki Osmanlı Devletini yok etmekti maksat. Bu bilinçle gençlerin İngilizler ve diğer diğer emperyalist güçler hakkında bu tarihi zaferleri anarken bu sorgulamaları da yapmalarını diliyorum." diye konuştu.

Yurt içinden 37, yurt dışından 8 bilim insanının katıldığı ve 45 bildirinin sunulacağı sempozyum, yarın sona erecek.